mồ côi - hết sức mình tạo lập và gìn giữ một sự nghiệp công chính, và một
nền hòa bình vững bền, cho chúng ta, và cho mọi dân tộc”.
Hơn một lần Ẩn đã chia sẻ giấc mơ này với tôi, nhưng ông luôn bảo
rằng “đừng viết điều này ra; tôi chỉ nói để ông hiểu rõ tình hình của tôi
thôi”. Đây có lẽ là lý do tại sao khi tôi xem lại hàng chục bức ảnh quân sự
chụp Ẩn và các đồng đội Anh hùng của ông thời hậu 1975, tôi lại có cảm
giác như vậy. Tôi nhận ra rằng trong các bức ảnh ấy, ông có vẻ lạc lõng và
không thoải mái. Có lẽ điều đó giải thích tại sao tôi chưa bao giờ bắt gặp
bất cứ một bức ảnh nào thuộc loại này được treo trong nhà ông ở những nơi
mà khách vào thăm có thể thấy được. Thay vào đó, Ẩn trưng bày các loại
sách và các ấn bản mới của tờ Time.
Và đây là nơi mà sự bí ẩn của Phạm Xuân Ẩn tiếp diễn, ở trên gác, ông
vẫn lưu giữ những tấm huân chương và bằng khen. Đây chỉ đơn giản là một
sự hiện diện tiếp tục của chiếc mặt nạ mà ông đã đeo quá lâu? Liệu có thể
giữ hai con người của ông tách biệt trong suốt cuộc đời óng? Kể từ khi xuất
bản cuốn ĐIỆP VIÊN HOÀN HẢO, tôi được biết thực ra ông Ẩn đã nhận
mười sáu huân chương, trong đó có mười bốn tấm quân công. Tôi đã biết
một ít trong số huân chương này, chẳng hạn để tưởng thưởng cho những
đóng góp của ông vào năm 1963 tại Ấp Bắc để giúp Tướng Giáp đối phó
với cách thức mới của Mỹ về chống quân nổi dậy. Thời ấy, Ẩn không biết
về điều này, nhưng ông thực sự là đã cung cấp cho ông Giáp về phương
pháp đối phó với chiến dịch chống quân nổi dậy. Hay như các báo cáo năm
1965 của Ẩn về việc Mỹ cam kết tăng quân; hay các báo cáo chi tiết của
ông trước Tổng tấn công Tết Mậu Thân 1968; và bản phân tích năm 1974
của ông về việc Mỹ sẽ không thể nào quay trở lại để giúp đỡ đồng minh
đang khốn cùng của họ, Việt Nam Cộng hòa. Các nguồn tin của Ẩn từ trong
chính quyền và Quân lực Việt Nam Cộng hòa là hoàn hảo. Những báo cáo
được mã hóa của Ẩn đã dẫn tới cuộc tổng tấn công cuối cùng để thống nhất
đất nước, ông Mai Chí Thọ nói với tôi rằng các báo cáo của Ẩn tới Trung
ương Cục miên Nam là trung tâm của thành công.
Phạm Xuân Ẩn đã nói rất nhiều về việc ông đã sớm cảnh báo các kế
hoạch của Mỹ về việc tiến vào Campuchia và cuộc tấn công Nam Lào hồi
