danh như một người anh hùng mà nhiều người Mỹ đã từng quen biết vẫn
giữ được sự kính trọng và chia sẻ những việc Phạm Xuân Ẩn đã hành xử
với tư cách một người Việt Nam yêu nước.
Lời mở sách cho bản dịch tiếng Việt lần này của một cựu quan chức
cao cấp của Nhà nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghía Việt Nam và những
đồng đội trong ngành tình báo của Phạm Xuân Ẩn ở những hàm cấp khác
nhau cũng như những lời bình luận của nhiều tên tuổi là những nhà báo nổi
tiếng (David Halberstam, Stanley Karnow…) hay chính khách Việt Nam
Cộng hòa có mặt xuyên suốt trong cuộc chiến tranh (Đại sứ Bùi Diễm) và
nhiều nhân chứng khác… cho thấy tầm vóc và sức hấp dẫn của Phạm Xuân
Ẩn cả trong cuộc đời lẫn trên trang giấy, chung đúc trong cái tên sách “Điệp
viên hoàn hảo”.
Nhưng dường như với lịch sử thì khó có cái gì có thể “hoàn hảo”, trọn
vẹn nếu chưa đủ độ “ngấu” của thời gian. Thời gian tựa như thứ thuốc hiện
hình làm quá khứ ngày càng sáng rõ… mà nhân vật của cuốn sách cũng là
người anh hùng trong cuộc đời - Phạm Xuân Ẩn - mới qua đời chưa được
bao lâu. Mà cứ theo quan niệm “cái quan định luận” của người Phương
Đông (tức là đến khi đậy nắp ván thiên rồi mới có thể luận bàn được người
nằm trong quan tài) thì câu chuyện về Phạm Xuân Ẩn với tư cách là một
nhân vật của lịch sử dường như chỉ mới bắt đầu (?!). Vì thế mà cuốn sách
này vẫn có nhiều chuyện còn để lửng cho các thế hệ sau tìm hiểu. Đây
chính là sức sống của lịch sử, hay nói cách khác là cái lý do để người viết
sử và nghề sử học còn đất sống…
Nhưng điều có thể chắc chắn khẳng định ngay từ bây giờ, Larry
Berman và cuốn sách lần này được dịch một cách trọn vẹn ra tiếng Việt sẽ
là một công trình không chỉ đầy đủ và đáng tin cậy nhất vì tính chân thực
của cả nhân vật và người viết về nhân vật ấy. Cũng cần phải nói thêm rằng,
lần ra mắt bản tiếng Việt này khồng chỉ khắc phục khiếm khuyết của lần
xuất bản trước đã không công bố nguyên vẹn toàn bộ tác phẩm thì lần này
đã được bổ sung đầy đủ. Lại còn có thêm 20 trang được Larry Berman lấy
đầu để “… 6 năm sau - X6, những câu chuyện tiếp nối”. Đó là những chi
