tỉnh miền Đông Nam bộ (Biên Hòa, Gia Định, Định Tường &đảo Côn Lôn
tức Côn Đảo), bồi thường cho giặc 4 triệu đồng chiến phí. Hòa ước Nhâm
Tuất ngày 05-06-1862 tại Sài Gòn
Lần thứ 7,vào năm 1868 tức là 1 năm sau ngày ông tự xử vì đã để mất luôn
3 tỉnh miền Tây; vua Tự Đức đã hạ lệnh xử án trảm giam hậu, tước hết mọi
chức hàm và cho đục bỏ tên ông ở bia Tiến sĩ (tháng 11-1868).
Trong sách Việt Sử giai thoại tập 8, nxb Giáo Dục, năm 1998; ông Nguyễn
Khắc Thuần có bình phẩm những lần bị cho là lầm lỗi này như sau:
Bảy lần bị trách phạt, trước sau mức độ tuy có khác nhau nhưng lỗi của
Phan Thanh Giản thì gần như chỉ có một, ấy là sự bất cẩn.
Thường dân bất cẩn thì hại nhà, hại xóm. Làm quan mà bất cẩn thì hại
nước, hại dân…Sau lần thứ 7, Phan Thanh Giản chẳng còn có thể chuộc lại
lỗi lầm ( ý nói ông Giản đã tự quyên sinh, người soạn viết thêm), thế mới
biết, sự cẩn trọng lúc sinh thời cần thiết biết bao…
