PHẬT GIÁO NAM TÔNG TẠI VÙNG NAM BỘ
162
với Phật giáo Nam tông. Tôn giáo này có ảnh hưởng quan trọng đến
toàn bộ đời sống vật chất và tinh thần của họ, từ lối sống, văn hóa,
xã hội, đến cách suy nghĩ, hành xử…
1
. Tại hầu hết các phum, sóc
của người Khmer đều có ngôi chùa Phật giáo, và đại đa số người
Khmer đều theo Phật giáo, vì ngay từ khi mới sinh ra, họ đã đơn
giản coi mình là một Phật tử.
Sự ra đời của Phật giáo Nam tông bắt nguồn từ thời kỳ kết tập
kinh điển lần thứ hai của Phật giáo, khoảng 100 năm sau khi Đức
Phật nhập Niết bàn, khi xảy ra bất đồng về yêu cầu thay đổi 10 điều
giới luật, dẫn đến sự phân chia tăng đoàn thành hai hệ phái. Thứ
nhất là phái Thượng tọa bộ
(Therevàda)
, gồm các vị sư cao tuổi
chủ trương giữ nguyên giới luật, thuộc thiểu số. Thứ hai là phái Đại
chúng bộ (Mahàsamghika), gồm các vị sư trẻ tuổi chủ trương thay
đổi, thuộc đa số.
Thượng tọa bộ truyền thừa xuống phía nam (Miến Điện, Thái
Lan, Campuchia, Lào…) nên còn được gọi là Phật giáo Nam tông
hay Phật giáo Nam truyền, và vì tuân theo giới luật Nguyên thủy
nên cũng được gọi là Phật giáo Nguyên thủy.
2
Đại chúng bộ truyền
thừa lên phía bắc (Trung Quốc…), nên còn được gọi là Phật giáo
Bắc truyền hay Phật giáo Bắc tông. Sau này, cả hai phái còn tiếp tục
được phân chia ngày càng phức tạp và đa dạng hơn.
Vào khoảng thế kỷ IV, Phật giáo Nam tông được truyền vào
Đồng bằng sông Cửu Long thuộc phía nam Việt Nam, được đông
đảo người Khmer đón nhận và kết hợp với đặc trưng văn hóa truyền
thống của mình, do đó được gọi là Phật giáo Nam tông Khmer.
Cho đến khoảng thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX, hầu hết các phum, sóc
Khmer đều có chùa Phật. Ngoài ra, còn có Phật giáo Nam tông của
người Kinh (quen gọi là Nam tông Kinh).
1. Phạm Thị Phương Anh (2014), Phật giáo Nam tông Khmer với đời sống người dân miền Tây
Nam bộ. Kỷ yếu Hội thảo khoa học Phật giáo Nam tông Khmer đồng hành cùng dân tộc. Kiên Giang.
2. Giáo hội Phật giáo Việt Nam (2014), Giới thiệu sơ lược về Phật giáo Nam tông Khmer, http://
www.phatgiaonamtongkhmer.org/gioi-thieu-so-luoc-ve-phat-giao-nam-tong-khmer-a-188.aspx. Truy
cập 10:02 ngày 17-10-2020.
