TINH THẦN “HỘ QUỐC, AN DÂN” CỦA PHẬT GIÁO NAM TÔNG KHMER
253
gọi là chùa Bào Môn/Bầu Môn) có nhiều thành tích cách mạng.
Ngôi chùa tọa lạc tại ấp Bào Môn, xã Đôn Châu, huyện Trà Cú (Trà
Vinh) – địa bàn chiến lược giáp ba huyện: Trà Cú, Cầu Ngang và
Duyên Hải. Nắm được ý đồ của địch trong việc lợi dụng tôn giáo
để chống phá cách mạng nơi đây, đồng chí Trần Văn Khôi và nhà sư
Kim Nhiêu Kem quyết định chọn Đom Bon Bak là nơi tập hợp các
Phật tử và bà con địa phương trong các cuộc đấu tranh đòi giảm tô
thuế, chống đôn quân bắt lính và lập ra Ban Tăng sư yêu nước của
tỉnh. Ngay trong chính điện, dưới bệ thờ Phật và tại liêu phòng sư
Kim Nhiêu Kem, Kim Tốc Chơn, Sơn Lương, là nơi có những hầm
bí mật chở che cho cán bộ cách mạng. Cuối năm 1968, sau khi phát
hiện lực lượng du kích đóng tại chùa, chính quyền Ngụy đưa quân
đến bao vây. Tuy nhiên, bằng sự khéo léo của nhà sư Kim Nhiêu
Kem, quân địch buộc phải rút lui
29
. Có thể nói, trong thời kỳ kháng
chiến chống Mỹ, Đom Bon Bak là cơ sở vững chắc của cách mạng.
Nhiều ngôi chùa Phật giáo Nam tông ở Hậu Giang không chỉ là
nơi sinh hoạt văn hóa của đồng bào Khmer, mà còn là di tích lịch
sử, in đậm dấu ấn của phong trào chống Mỹ cứu nước. Điển hình
là chùa Bôrây Sarây Chum (còn gọi là chùa Ngã Cạy) thuộc xã Xà
Phiên, huyện Long Mỹ; Chùa Phổ Minh, ở khu vực 1, phường IV
- Thị xã Vị Thanh; Chùa Kha Ma Ra Pa Phe Mười Bốn Ngàn (ấp 5,
xã Vĩnh Trung, huyện Vị Thủy). Tại chánh điện chùa Bôrây Sarây
Chum, các nhà sư cùng Phật tử và nhân dân địa phương đã cùng
nhau đào hầm để nuôi giấu cán bộ cách mạng. Mặc dù đến nay,
căn hầm bí mật đã được lấp, nhưng giữa nền chánh điện còn lưu
lại vết tích. Trên các bức tường của khu sa la, khu chánh điện vẫn
hằn rõ những vết đạn quân thù
30
. Cũng như Bôrây Sarây Chum,
trong thời kỳ dồn dân lập ấp chiến lược (những năm 1957-1960),
chùa Phổ Minh là nơi có nhiều cán bộ hoạt động cách mạng trú
Cửu Long; Ma Ha Sơn Thông - Nguyên Phó chủ tịch Hội đồng dân tộc Quốc hội khóa VII; Phạm Hồng
Phước (Chín Phước) - Nguyên ủy viên Thường vụ Tỉnh ủy; Phạm Thành Thưởng (Tư Hồng)- Nguyên ủy
viên Thường vụ Tỉnh ủy; Phan Văn Xuyên - Nguyên ủy viên Thường vụ Tỉnh ủy Trà Vinh…
29. Chùa Bầu Môn (Trà Cú), https://www.dulichtravinh.com.vn/, truy cập ngày 15/10/2020.
30. Nguyễn Xuân Dự (2012), Ngôi chùa Khmer có bề dày truyền thống cách mạng, https://baotintuc.
vn/, truy cập ngày 15/10/2020.
