CHÙA KHMER Ở NAM BỘ
307
Sala
Một công trình kiến trúc đáng chú ý khác của chùa Khmer vùng
Nam bộ đó là Sala, Sala thường được gọi là trai đường, từ Sala có
nguồn gốc từ tiếng Pali (và cả tiếng Sanskrit) có nghĩa là ngôi nhà
hoặc hội trường là nơi tụ họp để sinh hoạt, ngoài ra Sala được hiểu
như là “nhà hội” của Phật tử, giảng đường của những sư sãi. Bên
cạnh đó, Sala cũng là nơi tiếp đón khách trong những ngày đại lễ
Phật giáo. Trong tổng thể kiến trúc của chùa Khmer Nam bộ, Sala là
ngôi nhà được xây dựng đầu tiên, và thường được xây dựng ở hướng
tây bắc, hầu hết các Sala hiệm nay được thiết kế theo kiến trúc hiện
đại, tuy nhiên ở một số tỉnh ở miền Tây Nam bộ cũng tồn tại ở một
số ít ngôi chùa Khmer cổ có Sala được xây dựng theo kiểu nhà sàn
bằng gỗ. Phía bên trong Sala đều có bàn thờ Phật giáo và luôn được
đặt quay về phía đông, cách bố trí của Sala cũng khác hơn so với
chánh điện, bên trong Sala là một không gian rộng rãi được dùng để
cử hành lễ dâng cơm, và là nơi tổ chức các sinh hoạt theo tập tục của
người Khmer, trên các vách tường, trần nhà trong Sala được trang
trí hoa văn lộng lẫy.
Ảnh 3: Sala của chùa Khléang (nguồn: Quỳnh Như)
Tháp cốt
Một đặc điểm khác ở chùa Khmer Nam bộ thường thấy đó là
các tháp cốt thường có xung quanh trong khuôn viên của ngôi
chùa. Kiểu của các tháp cốt thường giống nhau bao gồm 3 phần:
phần chân tháp rộng có hình vuông và có một lỗ nhỏ để cốt của
người chết vào, phần thân tháp bao gồm nhiều tầng và nhỏ dần theo