PHẬT GIÁO NAM TÔNG TẠI VÙNG NAM BỘ
308
hướng từ dưới lên trên, phần đầu tháp thường đặt thần bốn mặt
Maha Prum. Những ngôi tháp lớn được dùng để cốt của các vị sư
sải là những người có công với ngôi chùa, những ngôi tháp nhỏ hơn
thường dùng để cốt của người dân trong Phum Sóc.
2.3. Mỹ thuật Khmer và nghệ thuật trang trí tượng, điêu khắc
Trong khuôn viên ở các ngôi chùa Khmer Nam bộ thường sử
dụng các tượng hình chim, thú và những hình ảnh khác tượng trưng
cho triết lý Phật giáo Theravada của người Khmer. Về điêu khắc,
ngoài các tượng Phật Thích Ca với các kiểu dáng khác nhau như:
tượng Phật giáng sinh (đứng), Phật tọa thiền (ngồi), Phật nhập
Niết bàn (nằm), Phật ngồi trên rắn thần Muchalinda… Còn có
các tượng thần Maha Prum, tượng chằn (Yeak), tượng người chim
(Krud), tượng tiên nữ (Kâyno), hung thần (Reahu), quái thú kỳ lân
(Reach Cha Sei), rắn thần hay rồng (Naga), khỉ thần Hanuman, vũ
nữ (Apsara), hay chim Hoong…
- Tượng Phật: ở các ngôi chùa Nam tông của người Khmer đều
chỉ thờ duy nhất một Phật Thích Ca Mâu Ni với nhiều tư thế khác
nhau và mang nhiều nét nghĩa khác nhau:
- Tượng Phật ngồi thiền định: đây là loại tượng thường được
thấy nhiều nhất ở các ngôi chùa Khmer ở Nam bộ, tượng được đặt
trên bệ thờ của ngôi chánh điện, và được thể hiện trong tư thế đang
ngồi với lưng thẳng hai bàn tay để ngửa lên nhau, Phật mặc chiếc áo
cà sa choàng kín bên vai trái và để lộ phần vai bên phải. Phần gương
mặt của đức Phật được mô tả một cách sống động với mái tóc xoăn,
đôi tai to và dày, đôi mắt khép hờ và gương mặt đầy đặn phúc hậu.
- Tượng Phật cứu vớt chúng sinh: tượng Phật được miêu tả trong
tư thế đứng thẳng trên một tòa sen với áo cà sa buông lỏng phủ kín
lưng, tay phải để xuống, tay trái đưa về trước ngực.
- Tượng Phật nhập Niết bàn: thể hiện lại lúc Phật Thích Ca viên
tịch với tư thế nằm nghiêng, đầu Phật gối lên tay phải mặt quay về
hướng đông và đầu quay về hướng nam.
