PHẬT GIÁO NAM TÔNG TẠI VÙNG NAM BỘ
310
Ảnh 4: Tượng Krud ở chùa Khmer (nguồn: Quỳnh Như)
Trong văn hóa Khmer, Yeak, Reahu và Naga tượng trưng cho cái
ác được Đức Phật cảm hóa và được đặt đứng hai bên bậc thềm ở
phía trước Chánh điện để bảo vệ ngôi chùa.
Naga: dùng để chỉ một vị thần hoặc một sinh vật với hình dạng
là con rắn hổ mang bành, rắn thần Naga thường xuất hiện rất nhiều
trong Bà-la-môn giáo và sau đó là Phật giáo. Trong Phật giáo, Naga
có hình dáng là một con rắn lớn có 3 đầu, có nơi thì là 5, 7 hay 9 đầu
được trang trí xung quanh cột cờ, cổng hoặc hàng rào, trên các lan
can đường vào chùa hay hai bên bậc tam cấp vào chánh điện hoặc
các công trình khác. Ở các ngôi chùa Nam bộ, Naga được khắc họa
với hình tượng miệng mở to thè lưỡi với những hàm răn sắn nhọn,
trên đầu có ngọn lửa, phần thân hình Naga được uốn cong đều đặn.
Ở một số ngôi chùa khác, Naga thường được miêu tà là đầu mọc ra
từ miệng của thủy quái Makara ngoài ra có thể thấy sự kết hợp giữa
Naga và Krud.
Yeak (Chằn): trong các chuyện cổ Khmer, Chằn là nhân vật
tượng trưng cho cái ác, thường gieo điều dữ cho con người. Hình
tượng Chằn có dáng vẻ của một người mang bộ mặt dữ tợn, miệng
to, răng nanh dài, mắt lồi, lông mày xếch, mình Chằn mặc áo giáp,
đầu đội mũ nhọn và tay cầm cái chày dài. Trong nghệ thuật trang trí
chùa Khmer, Chằn đã được đức Phật cải hóa và đặt đứng hai bên bậc
thềm ở phía trước Chánh điện nhằm mục đích bảo vệ ngôi chùa.