PHẬT GIÁO NAM TÔNG TẠI VÙNG NAM BỘ
342
hóa của dân tộc Khmer, với hệ thống Kinh sách theo ngữ hệ Pali,
thì tiếng Pali cũng đã được tiếp biến vào ngôn ngữ Khmer, làm cho
ngôn ngữ Khmer càng trở nên phong phú và sâu sắc hơn.
Từ khi có chữ viết, dân tộc Khmer đã có công cụ để lưu giữ lại,
phản ánh lại những suy nghĩ, những quan niệm và cả những kinh
nghiệm trong cuộc sống của bao thế hệ về các mặt của đời sống
vật chất và tinh thần, về tự nhiên và xã hội, về vũ trụ và con người...
Các tác phẩm văn học, nghệ thuật đã được lưu truyền từ trong văn
chương truyền khẩu, trong các vật thể hữu hình như bia đá, lá buông
(Satra), sau này là văn bản trên giấy...
Kinh lá buông là một bản thảo viết trên lá. Kinh lá buông chứa
đựng nội dung khoa học về giáo lý tôn giáo, triết học, kiến trúc,
thiên văn học, thương mại, nghệ thuật, nông nghiệp, chính trị, khoa
học môi trường… có giá trị và vai trò quan trọng trong cuộc sống
của người Khmer. Kinh lá buông ghi lại mọi khía cạnh về đời sống
xã hội, văn hóa và tôn giáo trên của dân tộc Khmer, nơi quản lý
mọi khía cạnh của cuộc sống từ khi sinh ra cho đến khi chết. Giống
như một cuốn sách, Kinh lá buông được sử dụng như một phương
tiện để ghi lại thông tin và hiểu biết. Kinh lá buông gìn giữ trí tuệ
địa phương và bảo tồn văn hóa bản địa của Nam bộ. Kinh lá buông
được xem là tài liệu lưu giữ nền văn học Phật giáo bao gồm Tam
tạng kinh điển, các bản chú giải, sớ giải của Phật giáo Nam truyền
theo hệ thống ngôn ngữ Pali và chữ Khmer. Kinh lá buông trước
đây được dùng vào công tác giảng dạy tại các trường Phật học của
Phật giáo Nam tông Khmer, các buổi thuyết pháp trong các đại lễ
của Phật giáo.
Ngày nay, với việc phát triển của khoa học kỹ thuật các chất liệu
tiên tiến được thay thế để ghi chép tài liệu, in ấn sách vở thì những
tư liệu mang tính truyền thống lúc xa xưa không còn được quan
tâm và sử dụng nữa. Các tư liệu này thường được xem như là báu vật
được gìn giữ và theo thời gian bị lãng quên, từ đó dẫn đến bị mai
một và mất đi do theo thời gian. Kinh lá buông là một trong những
ví dụ điển hình nhất. Kinh lá buông đã được gìn giữ tại các ngôi tự
