TRÍ THỨC NAM BỘ BƯỚC ĐẦU TRUYỀN BÁ PHẬT GIÁO NAM TÔNG
51
hành đàn áp dã man phong trào do quần chúng nổi dậy. Do chiến
tranh, chùa Bửu Quang cũng bị ảnh hưởng nặng nề, cụ Nguyễn Văn
Hiểu phải dùng một nửa số tiền bán nhà của mình để trùng tu lại chùa.
Lần kiến trúc thứ hai có mái lợp ngói, có sự giao thoa văn hóa của người
Khmer, Tây phương, Trung Quốc trong kiến trúc, điêu khắc.
22
Từ chùa Bửu Quang, hệ phái Phật giáo Nam tông Kinh tiếp
tục mở rộng và phát triển ở những vùng lân cận. Chứng minh cho
thành công này, hàng loạt ngôi chùa theo phái Nam tông Kinh được
ra đời. Không chỉ riêng ở Sài Gòn – Gia Định, ở các tỉnh đồng bằng
sông Cửu Long, Nam Trung bộ, Bắc Trung bộ đều xuất hiện những
ngôi chùa theo trường phái này. Do không có thời lượng, tác giả chỉ
điểm vài ngôi chùa tiêu biểu nhất gắn liền với vai trò của cụ Nguyễn
Văn Hiểu và phái đoàn Hòa thượng Hộ Tông đến hoằng pháp.
Chùa Giác Quang là ngôi chùa thứ hai của Phật giáo Nguyên thủy
Nam tông người Kinh. Năm 1945, phái đoàn truyền giáo Hộ Tông
mở rộng việc truyền giáo ở vùng Bình Đông - Chợ Lớn và thành lập
chùa Giác Quang do thiện nam Dương Văn Thêm với pháp danh Tỳ
khưu Giác Quang chủ trì. Trước khi xuất gia, cụ Dương Văn Thêm
là một người rất có uy tín với xã hội, từng đảm nhận những chức
vụ Chánh Lục Bộ, Hương Hào, Hương Quản và Xã Trưởng. Tuy
thành danh trên đường đời và gia đình vô cùng hạnh phúc, nhưng
cụ Dương Văn Thêm quyết định xuất gia kể từ khi Phật giáo Nguyên
thủy du nhập Việt Nam năm 1939. Hòa thượng Giác Quang là một
trong bảy vị chư tăng đệ đơn thành lập Giáo hội Tăng già Nguyên
Thủy Việt Nam vào năm 1957.
23
Chùa Kỳ Viên. Năm 1947, chùa Kỳ Viên do bà Bùi Thị Ngọc
quản lý tu học theo truyền thống Phật giáo Bắc tông. Năm 1948,
do tình hình chiến tranh, chùa Bửu Quang bị tàn phá. Cụ Nguyễn
Văn Hiểu cùng với nhóm cư sĩ chùa Bửu Quang đến mượn chùa
Kỳ Viên của bà Năm Ngọc để làm địa điểm luận đạo, thuyết pháp.
22. Trần Hồng Liên (2007), Phật giáo ở Thành phố Hồ Chí Minh, NXB Tổng hợp TP.Hồ Chí Minh,
Hồ Chí Minh, tr. 121.
23. Thiện Minh (2017), Lịch sử Phật giáo Nam tông Việt Nam, NXB Hồng Đức, Hà Nội, tr. 56.
