PHẬT PHÁP CHO MỌI NGƯỜI - Trang 23

tập ý chí để phòng ngừa và khắc phục những trạng thái tâm thức có thể làm
cản trở sự phát triển tâm linh, và bồi dưỡng cũng như khuyến khích những
trạng thái tâm thức có thể mang lại sự phát triển về tinh thần.
Bước thứ bảy trên đường cũng là môn tâm lý thực tiễn; bước này gọi là
Chính niệm, và nó bao gồm sự phát triển tối đa nơi khả năng bình thường
của sự chú tâm. Sự phát triển về mặt chú tâm – sự hiểu biết lan rộng và
mạnh mẽ -- tâm thức dần dà có thể phân biệt mọi vật và thấy rõ mọi vật
như nó là.
Hoạt động cơ bản của bước thứ bảy, Chính niệm, là phát triển sự chú tâm
về bản chất không thực của bản ngã. Tuy vậy, cần phải liên tục cải thiện
khả năng chú tâm bình thường, và như vậy, tâm thức được trang bị tốt hơn
để đối diện với những vấn đề căng thẳng trong sinh hoạt hằng ngày nơi thế
gian.
Phương cách của đức Phật, sự chú tâm bao gồm sự phát triển về khả năng
tập trung, để tạo nên chính niệm liên tục trong tất cả những ý nghĩ chợt
xuất hiện, tất cả những chữ đã được thốt ra, tất cả những hành động đã làm,
với cái nhìn buông xả, không tham đắm, không thiên vị, và không mê lầm.
Chính niệm có nhiều cách áp dụng trong sinh hoạt hằng ngày. Thí dụ, chính
niệm có thể được sử dụng để có một cái nhìn thấu đáo, sự hiểu biết rõ ràng,
của những động lực nằm sau các hoạt động, và sự hiểu biết rõ ràng về động
lực này là một điều thật quan trọng.
Chính định, bước cuối cùng trong tám cấp bậc, trau dồi tâm thức ở những
trạng thái cao hơn – đến lúc hấp thụ mọi thứ trong chánh niệm – những
trạng thái tâm thức cao tột này được sử dụng để thống nhất, thanh tịnh hoá,
và làm mạnh mẽ tâm thức để đạt đến sự giải thoát, sáng suốt.
Khi đạt được giải thoát thì ảo giác về bản ngã, với những tham đắm, đau
khổ cũng được chuyển hoá và bị dập tắt hoàn toàn.
Sự hiểu biết xuyên suốt là mục đích tối hậu của tất cả các thực tập Phật
giáo, và với sự sáng suốt đó, sự hiểu biết về bản chất thực của đời sống
cũng sẽ hiện diện, tột bậc của sự hiểu biết về Không Duyên Khởi. Không
Duyên Khởi là sự dập tắt bản ngã, không hẳn là không hiện hữu hoặc hủy
diệt, bởi vì sự tiêu diệt bản ngã chỉ là sự tiêu diệt si mê. Mỗi sự miêu tả về