Mười bảy
G
ã đi buôn thật! Cả đời gã chưa hề biết buôn bán là gì nhưng bây giờ gã
đi buôn. Cuộc sống nghiệt ngã xô đẩy gã vào con đường xa lạ này. Nói
đúng hơn, sự sống của vợ con gã, của chính gã đã khiến gã tập tễnh đi
ngược chiều với tập tục lâu đời chỉ biết trọng nghĩa khinh tài của dòng họ,
của gia đình và của lớp người sinh ra, lớn lên ở đất Tràng An ngàn năm văn
vật như gã.
Chưa bao giờ cái đất văn vật ấy lại phải chịu một áp suất ghê gớm của độ
đè nén đồng tiền như bây giờ. Khắp nơi kiếm tiền, nhà nhà kiếm tiền, đồng
tiền len vào nhân cách, sục sạo vào các quan hệ cha con vợ chồng, luồn vào
cái hôn của các đôi trai gái, làm méo những giấc mơ học trò, làm đổi màu
các giá trị tưởng như không bao giờ có thể đổi màu được…
Xưa nay người Hà Nội coi rẻ đồng tiền bao nhiêu cho đồng tiền là
phương tiện hạ cấp, là con điếm nhớp nháp, là một phạm trù đối lập cay
độc với văn hóa, với niềm tâm linh sâu thẳm của tâm hồn; tình yêu và ước
vọng của những trái tim con gái không hề có chỗ cho đồng tiền nhập vào;
thì giờ đây lại coi trọng đồng tiền bấy nhiêu. Giống như sau một đêm ngủ
dậy, người Hà Nội hào hoa bỗng nhiên bị con ma kim tiền nhập vào không
thể vùng thoát ra được nữa. Và hối hả và cuồng nộ và đắm say kiếm tiền
như có một thời đắm say những phạm trù cao siêu, lãng mạn.
Thoạt đầu gã đi theo bậc đàn anh tên là Dũng. Với tính khí lì lợm, với tác
phong xốc vác và với đầu óc nhanh nhạy, sòng phẳng; gã hoàn tất khá tốt
