PHỤC SINH - Trang 29

thế là cô ta hiểu chàng; mà cô ta hiểu chàng tức là công nhận những đức
tính cao quý của chàng. Theo Nekhliuzov điều đó chứng tỏ cô là người
thông minh và biết xét đoán. Nhưng cũng có hai lẽ không nên lấy cô Mitxi:
một là vì Nekhliuzov có thể tìm được, không khó khăn gì, một thiếu nữ
khác có nhiều ưu điểm hơn Mitxi, và xứng đáng với chàng hơn; hai là với
cái tuổi hai mươi bảy, chắc cô ta cũng đã từng yêu rồi, ý nghĩ ấy khiến
chàng bứt rứt. Lòng kiêu hãnh khiến chàng không thể thừa nhận được rằng
cô ta có thể yêu một người khác, dù là trước kia. Đã đành, làm sao mà cô ta
biết trước được là sẽ gặp chàng) ấy thế mà chàng vẫn coi việc cô ta có thể
yêu một người nào đó trước kia, là điều xúc phạm đến danh dự của mình.
Như vậy là nên lấy, và không nên lấy cả hai đằng lý lẽ cũng nhiều và vững
như nhau. Chàng thấy buồn cười cho mình giống như con lừa Buridan (1).
Thôi thì chàng cũng đành dùng dằng như nó vì cũng đang chưa biết nên
quay về bên nào.
Nekhliuzov nghĩ bụng: "Vả lại chưa nhận được thư trả lời của Maria
Ivanovna (vợ viên thống lĩnh quý tộc), chưa kết thúc hoàn toàn câu chuyện
ấy, thì mình chưa thể quyết định khác được".
Nhận thấy có thể và đành phải lùi lại sau nầy hãy quyết định, chàng thấy
lòng nhẹ đi được ít nhiều.
Trong khi chiếc xe ngựa lăn bánh êm như ru trên mặt sân toà án trải nhựa,
chàng tự nhủ: "Thôi, để rồi ta sẽ cân nhắc chu đáo hơn tất cả những điều
đó. Giờ thì phải làm tròn nghĩa vụ đối với xã hội đã; tính mình xưa nay vẫn
thế, phải làm việc cho có lương tâm, mà như thế mới là phải đạo. Vả lại,
những phiên toà như thế nầy thường rất là thú vị". Và chàng đi qua trước
mặt người gác cửa, bước vào phòng đợi của toà án.

Chú thích:
(1)Một con lừa vừa đói vừa khát đứng giữa một bên là thùng nước, một bên
là bó cỏ, khoảng cách ngang nhau, như vậy, con lừa bắt đầu việc gì trước.
Cũng có người kể chuyện con lừa đói đứng giữa hai bó cỏ ngần ngừ không
biết nên ăn bó bên nào trước. Đó là một tỷ dụ để nêu lên tâm trạng do dự
của một người dứng vào tình thế không biết ngả vào bên nào cho dứt khoát.