Lev Tolstoy
PHỤC SINH
Dịch giả : Vũ Đình Phòng, Phùng Uông
Chương 74
Bá tước cựu bộ trưởng Ivan Mikhailovich là một người có niềm tin sắt đá.
Từ hồi niên thiếu, lão đã tin rằng nếu bản tính trời sinh ra là chim ăn sâu,
thân nó có lông vũ và nó biết bay lượn trên trời, thì lão cũng thế, bản tính
trời sinh ra lão là ăn những món ăn ngon nhất do đầu bếp lương cao nhất
nấu, là mặc quần áo lịch sự nhất và thích hợp nhất, là cưỡi những con ngựa
chạy nhanh nhất và chắc chắn nhất, và những cái đó nhất thiết lúc nào lão
cần đến đều phải có ngay. Ngoài ra, lão còn cho rằng lão càng lĩnh được
nhiều tiền bao nhiêu ở Ngân khố nhà nước, càng đeo nhiều huân chương
(kể cả huy hiệu mặt đá nữa), càng hay gặp gỡ chuyện trò bao nhiêu với
những nhân vật cao sang thuộc cả hai giới nam nữ, thì lại càng tốt cho lão
bấy nhiêu. So với những điều tin cơ bản đó của lão tất cả những cái khác
đều vô nghĩa và không đáng kể. Dẫu rằng những cái khác đó như thế nào đi
chăng nữa, lão vẫn hoàn toàn dửng dưng. Suốt bốn mươi năm trời ở
Petersburg, Ivan Mikhailovich đã sống và hành động theo đúng niềm tin
đó, và tới đoạn cuối cùng của quãng thời gian bốn mươi năm ấy, lão đã
ngoi lên được tới chiếc ghế bộ trưởng.
Những đức tính chủ yếu đã đưa lão lên tới địa vị đó là: thứ nhất, lão hiểu
được ý nghĩa của các công văn, những điều luật và cũng thảo được, tuy lời
văn còn lủng củng những văn kiện dễ, không phạm lỗi chính tả; thứ hai,
nom lão đặc biệt bệ vệ và, tuỳ trường hợp, lão có thể tỏ ra không những
kiêu hãnh mà còn có vẻ cao xa, vĩ đại khó mà đến gần được, hoặc tỏ ra
khúm núm xun xoe (tới mức hèn hạ, vô liêm sỉ); thứ ba, bất chấp mọi
nguyên lý và quy tắc chung, cả về mặt đạo đức cá nhân cũng như về mặt
chính quyền, sở dĩ như vậy là để có thể tuỳ lúc, tuỳ việc cần thiết mà tán
thành hay phản đối bất cứ ai.
Khi hành động như vậy, lão hết sức chú ý giữ thể diện và tránh, trong lời ăn
tiếng nói, những điều tự mâu thuẫn với mình một cách quá rõ rệt, còn về
