PHỤC SINH - Trang 530

mạng, thật thoả lòng tự ái: địa vị một lãnh tụ đảng. Một khi đã chọn một
hướng đi nào, ạnh ta không bao giờ nghi ngờ, do dự và do đó tin chắc là
mình không bao giờ lầm. Mọi việc đối với anh ta đều rất đỗi đơn giản, sáng
sủa, chắc chắn. Dưới nhỡn quan hẹp hỏi, phiến diện của anh ta, cái gì cũng
hết sức đơn giản, sáng sủa, và như anh ta vẫn nói, chỉ cần sao cho cô lô-
gích là được. Tính tự tin trong anh ta lớn đến mức mà người khác phải hoặc
chán ghét, hoặc phục tùng anh ta. Vì hoạt động với những người còn non
trẻ thường nhận lầm lòng tự tin vô hạn đó là thâm thuý và lịch duyệt, do đó
đa số nghe theo anh ta, nên trong giới cách mạng, anh ta rất thành công.
Hoạt động của anh ta nhằm chuẩn bị một cuộc bạo động để cướp chính
quyền và triệu tập một hội nghị. Anh ta sẽ trình bày trước hội nghị một
cương lĩnh do anh ta thảo ra, mà anh ta tin là sẽ giải quyết được mọi vấn đề
và thế nào nó cũng phải được thực hiện.
Anh ta được các đồng chí của mình kính trọng vì can đảm và cương quyết,
nhưng không được ai mến. Mà anh ta cũng chẳng mến ai hết; anh ta coi tất
cả những người tài năng xuất chúng là thù địch; nếu có thể làm được, anh
ta sẽ thẳng tay đối xử với họ như con khỉ đực già đối xử với lũ khỉ con.
Anh ta chỉ cư xử tốt với những người bái phục anh ta: Trong chuyến đi nầy,
anh ta chỉ tốt với Kondratiev là người chịu ảnh hưởng tuyên truyền của
anh, với Vera Efemovna và với cô Grabet xinh xắn (cả hai người nầy đều
yêu anh ta). Tuy về nguyên tắc anh ta tán thành phong trào phụ nữ, nhưng
trong thâm tâm, anh ta cho tất cả phụ nữ đều ngu xuẩn và không có giá trị
gì, chỉ trừ những người mà anh ta yêu - như hiện nay anh ta đang yêu
Grabet. Những người phụ nữ nầy được anh ta coi là những người đặc biệt,
phẩm chất tốt đẹp của họ chỉ riêng anh ta mới nhận ra được mà thôi.
Về vấn đề quan hệ luyến ái nam nữ, cũng như mọi vấn đề khác, anh ta thấy
rất giản dị, rõ ràng, hoàn toàn giải quyết bằng tự do yêu đương.
Anh ta có một người vợ không chính thức và một người vợ chính thức,
nhưng cũng đã bỏ người nầy sau khi xác định là giữa hai người không có
tình yêu chân thực. Bây giờ anh ta lại có ý định lại tự do kết hôn với
Grabet.
Novotvorov khinh Nekhliudov vì, theo anh ta nói chàng "làm mẽ" với