này, và không ai đổ lỗi cho ông khi muốn tư vấn với người của mình,
vị Giám đốc nói. Đại diện ban lãnh đạo cao cấp của ExxonMobil toát
lên vẻ lạc quan về kết quả cuộc thảo luận và tin rằng hợp đồng sẽ
thành công. Nhưng ông ta đã sai cơ bản. Sẽ mất thêm nhiều năm nữa
trước khi Exxon Mobil có thể một lần nữa vào thị trường Nga (170).
Putin không đồng tình với yêu sách của người khổng lồ dầu hỏa
Mỹ về gói kiểm soát mà Lee Raymond đưa ra, điều đó không cần phải
nói. Nhưng Putin tức giận nhiều hơn trước thái độ cao ngạo trịch
thượng mà người quản lý dạy bảo ông, nên làm như thế nào, và lịch sự
cho ông thời gian để nắm bắt công việc cũng như tìm hiểu việc những
hợp đồng thế giới trong phạm trù giá cả này được thực hiện ra sao.
Đây là một kinh nghiệm then chốt tiếp theo sau việc mở rộng NATO,
cho phép ông hiểu phương Tây nhìn nước Nga như thế nào và cư xử
với họ ra sao.
Một tháng sau, Chủ tịch Hội đồng quản trị tập đoàn dầu khí
Yukos đã bị cố tình cầm chân trong lúc máy bay riêng của ông ta hạ
cánh tạm ở sân bay Novosibirsk. Cuộc xung đột chính thức giữa Nhà
nước Nga với doanh nhân Mikhail Khodorkovsky nằm trong vụ án số
18/412003 về những tội phạm bình thường như trốn thuế, gian lận và
chiếm đoạt tài sản người khác, dù trường hợp này nói về những số tiền
lớn không thể tưởng tượng được. Nhưng ở mức độ sâu sắc hơn, trường
hợp này đang trả lời câu hỏi: chính quyền trong nước thuộc về ai và
người ta có thể đi xa tới đâu trong những hành động của mình. “Tôi
biết, vấn đề là số thuế bạc tỉ và việc Yukos sử dụng những lỗ hổng
trong luật pháp, bỏ tiền vào túi riêng của mình, nhưng Putin không
thảo luận với tôi chi tiết toàn bộ thủ tục”, Aleksey Kudrin nhớ lại. Hai
trình tự tố tụng được tiến hành chống lại Khodorkovsky cùng đối tác
làm ăn của ông ta - Platon Lebedev, cũng bị cáo buộc trong vụ án này,
và kết quả cả hai đều bị kết án tù dài hạn (171). Sau phiên tòa và nộp
tiền thuế, Yukos tuyên bố phá sản. Tập đoàn chấm dứt sự tồn tại của
mình, tài sản của nó bị đem bán đấu giá để, như một biện giải chính
