Yên Tử Cư Sĩ Trần Đại Sỹ
Q1 - Anh Hùng Lĩnh Nam
Hồi 11
Bất tri hà nhật xuất lao lung
Bất tri hà nhật xuất lao lung
(Phan Chu Trinh, Chí thành thông thánh thi)
Nghĩa là:
Không biết bao giờ đất nước thóat ra khỏi cảnh lao tù.
Từ hơn một tháng nay, trai tráng trang Cổ-đại phải bỏ hết công việc đồng
án để lo sửa đường, cắt cỏ, đốn những cành cây chỉa ra đường và làm một
đài cao giữa thôn. Lệnh của quan Huyện-úy ban ra rằng: Trai tráng trong
thôn từ 15 tới 50 tuổi đều phải có mặt tại chỗ từ giờ Mão, để làm xâu. Lệnh
còn cắt đặt rõ, người nào phải mang dao mác, người nào phải mang cuốc,
mang móng, mang xẻng. Sau hơn một tháng, con đường cái quan dài hơn
chục dặm đã được sửa chữa bằng phẳng. Một ngọn cỏ cũng không còn, một
cành cây chỉa ra đường cũng chẳng có. Hai cây cầu bắt qua suối được sửa
lại. Hôm nay người ta bắt đầu làm hai cái cổng lớn bằng tre, một cái ở
đường cái quan rẽ vào thôn và một cái ở ngay kỳ đài.
Quan Huyện-uý lại ra lệnh: Ngày mai tất cả mọi người trong xã phải mặc
quần áo chỉnh tề, tụ tập ở chợ, để đón quan trên. Hỏi quan trên là ai thì
không được trả lời. Dân làng thắc mắc: Quan nào mà oai đến thế?
Nhưng sáng nay thì người ta hiểu. Trên cổng chào, hai tấm vải đỏ viết hàng
chữ vàng lóng lánh:
Cung nghinh Tô thái thú giá lâm
Nghĩa là kính mừng ngài Thái-thú họ Tô giá lâm.
Sang giờ Thìn, mặt trời đã lên cao, nắng mùa hè chói chang, già trẻ lớn bé
mồ hôi nhễ nhãi, có người đã phải ngồi xuống để nghỉ chân. Bỗng một hồi
tù và vọng lại, rồi tiếp theo tiếng trống thúc, mọi người đều đứng dậy nhìn
về xa, chỉ thấy mờ mờ một đoàn người ngựa đi đến, gươm dáo sáng chưng.
Đầu tiên, hai con ngựa ô cao lớn, trên có hai vị tướng quân mặc giáp sắt,
lưng đeo bảo kiếm tiến qua cổng. Tiếp theo, hai người lính hầu cầm bảng
