QUẦN ĐẢO NGỤC TÙ - Trang 157

"Được. Rời Mạc Tư Khoa hắn đi đâu, mụ biết không?"
"Biết chớ. Nhưng đừng hỏi mất công. Tôi không chỉ (vị chức sắc Chính
thống giáo này được một số tín đồ tiếp tay nhau đưa vượt biên giới sang
Phần Lan)".
Mới đầu các thẩm vấn viên thay phiên nhau lấy cung bà già. Sau đó từng
nhóm bu lại "quay". Dậm doạ, nồ nạt, giơ tay toan đấm bể mặt, nhưng bà
già vẫn tỉnh táo:
"Đừng mất công giở trò vô ích ấy với tôi. Cứ thử xắt tôi ra từng mảnh nhỏ
coi nào. Tôi biết mấy người làm bộ hung hăng vậy chỉ vì sợ: Mấy người sợ
cấp trên, sợ lẫn nhau và sợ cả giết tôi nữa. (Theo lập trường thẩm vấn viên
thì giết chết bà già này còn gì là manh mối để dò ra hệ thống đưa người
vượt biên). Nhưng nói thực có cái gì làm tôi sợ đâu. Tôi lấy làm sung
sướng được chết, được Chúa phán xét ngay từ giây phút này mà".
Năm 1937 không thiếu gì những người gan lì, vững vàng như trên. Đó là
những người gọi lấy cung như không trở về xà lim để nhận lại mấy manh
quần áo rách. Đó là những người quyết định chọn cái chết, nhất định chết
chớ không chịu khai để bất cứ ai bị vạ lây.
Trong lịch sử Cách mạng Nga không có mấy những tấm gương kiên định
lập trường như trên. Tuy nhiên vấn đề so sánh hơn kém chẳng thể đặt ra xét
vì thời đó những nhà Cách mạng của chúng ta đâu được biết điều tra, thẩm
vấn hiệu nghiệm cỡ nào. Ít ra cũng 52 đòn.
Vả lại thời đó Radischhev có bị câu lưu nhưng Sheshkovsky đâu có tra tấn
"kẻ phản nghịch". Dù bố có làm gì chăng nữa thì với nếp nhà, đám con trai
của Radischhev cũng cứ được huấn luyện để trở thành sĩ quan Ngự lâm
quân, chớ đâu phải chiến đấu. Tài sản cơ nghiệp của ông ta cũng chẳng bị
ai tịch thu. Nhưng chỉ sau 2 tuần giam cứu, Radischhev cũng đã chối bỏ hết
tư tưởng, sách vở.
Tháng 12 năm 1825 nhóm sĩ quan đảo chánh toan truất phế Hoàng đế
Nicolas đệ nhất thiệt. Họ thất bại vì bị tống giam hết nhưng họ đâu có bị tra
tấn trả thù cho đến chết và vợ con họ đâu có bị đánh đập ở phòng kế bên để
những tiếng thét kinh hoàng phải lọt đến tai những ông chồng phản loạn.
Thời đó không cần phải vậy, vì theo sử liệu ngay Ryleyev cũng "trả lời đầy