một thằng lính đầy tớ (gọi là "cần vụ" cho sang!) để trăm việc sai phái trút
lên đầu nó, kể cả việc bắt nấu ăn riêng cho khác đồ ăn của lính. Vậy là hơn
cán bộ NKVD rồi. Thẩm vấn viên ở Lubyanka đâu có cần vụ hầu hạ.
Bằng không tôi đâu dám bắt lính trần lưng đào hố cá nhân cho mình mỗi
lần hạ trại. Hầm núp sĩ quan phải rộng rãi, nóc hầm phải thật kiên cố! Khốn
nạn, có một pháo đội mà cũng bắt lính đào một hầm phạt ngay cả lúc đóng
quân giữa rừng. Không đến nỗi tàn tệ như những giếng cạn nhốt người ở
trại Gorokhovets vì dầu sao thằng lính thọ phạt còn có một cái áo che đỡ và
còn một khẩu phần ăn của lính. Binh nhì Vyushkov đã bị phạt hầm chỉ vì
tội để lạc mất con ngựa, Binh nhì Popkov vì tôi xài súng các-bin ẩu. Làm
sao quên nổi?
Tôi còn bắt lính khâu cho mình chiếc bao da (tịch thu xe giặc, lấy bao ghế
làm thì quá dễ!) để đựng bản đồ, nhưng vẫn lấy làm đau khổ chỉ vì còn
thiếu quai đeo: Tiện có chú Ủy viên Du kích Ủy ban Quận đi ngang có
đúng cái quai da tôi đang cần, lính của tôi bèn tịch thu liền. Nhà binh phải
có quyền ưu tiên chớ. (Đại khái cũng giống như ông Sĩ quan An ninh
Senchenko vậy!). Hắn còn cái hộp thuốc màu đỏ, lính của tôi cũng "mượn"
cho ông Sĩ quan chỉ huy xài).
Có cái lon trên vai là có quyền hơn người vậy đó! Những lời khuyên "chớ
tham của người" của mẹ già ngày nào cũng như lý tưởng bình quyền của
chú Thanh niên Tiền Phong không còn nữa. Đúng vào lúc đó thì xảy ra vụ
lột lon, giật huy chương. Thắt lưng cũng tịch thu. Chừng bị hộ tống lên xe
hơi nhét vô phòng giam Quân đoàn thì tôi là hiện thân của chán chường, tả
tơi. Binh sĩ dưới quyền thấy cảnh tượng này thì tôi chịu sao nổi?
*
Nhắc lại hồi tôi bị bắt thì theo thông lệ phạm nhân phải được áp giải từ Ban
Phản gián Quân đoàn lên Phòng Phản gián Mặt trận, nghĩa là chúng tôi
phải đi chân từ Osterode tới Brodnica.
Lúc ở xà lim chui ra tôi đã thấy có 7 mạng chia làm 3 cặp rưỡi đứng quay
lưng lại. Sáu đứa mặc áo lạnh cũ mèm của Bộ binh, phía lưng mờ mờ hai
chữ S.U lớn – có nghĩa quốc tịch Nga. Tôi từng thấy nhiều binh sĩ mặc áo
