muối vô họng, cho rệp hút máu đến lả người, uốn ngược cho cong xương
sống, cấm ngủ trọn tuần, lấy mũi giày nghiến chỗ kín hay dùi cao su đặc,
đánh đai sắt quanh xương sọ, nhét vô xà lim như cá hộp… Không, chúng ta
không thèm trả thù như vậy. Vì đất nước này, vì tương lai của thế hệ mai
sau chúng ta có bổn phận phải truy lùng bằng hết, phải đưa bọn trọng
phạm ra Toà xét xử. Không cần vạch rõ từng tội mà chỉ buộc từng tên một
phải lớn tiếng xác nhận rằng:
“Tôi là đao phủ. Tôi đã giết người!”
Một câu đó nhắc đi nhắc lại hai trăm năm mươi ngàn lần hẳn phải đủ chớ?
Nhưng 250 ngàn lần vì không lẽ chúng ta chịu thua Tây Đức? Không lẽ ở
giữa thế kỷ thứ XX này lại có thể có sự mù mờ, không phân biệt nổi thứ
trọng tội ác ôn bắt buộc phải đưa ra Toà trừng trị với cái gọi là “dĩ vãng”
không nên “khuấy động” trả lời?
Chúng ta phải công khai lên án chính cái tư tưởng một vài người có quyền
đàn áp những kẻ khác. Biết là tội ác mà ngậm miệng, vùi sâu nó xuống để
không ai nhìn thấy nữa là gieo giống cho tội ác nảy mầm để sau này độc hại
ngàn lần hơn. Biết bọn phạm tội không trừng trị, trách phạt còn dung
dưỡng khác nào tự tay phá vỡ nền móng Công lý tương lai.
Vì công lý rạn nứt từ nền móng, thế hệ mai sau sẽ trưởng thành trong dửng
dưng. Không phải thiếu căn bản học tập tư tưởng. Chắc chắn bọn trẻ sẽ lớn
dần với ý tưởng phạm tội đã chẳng sợ trừng phạt mà cuộc đời rõ ràng khấm
khá. Chao ôi, sống sao nổi trong một xã hội ung nhọt cỡ nào!
Sự dễ dãi trong việc thẩm vấn, cung khai hồi đó (cũng như vụ Bukharin
nhiều năm sau) có lẽ nguyên do vì thẩm vấn viên cũng như bị can đều cùng
giai cấp, đồng đẳng về phương diện xã hội. Người có bổn phận thẩm vấn
thì người khai cung cũng mau mắn, thực lòng để cùng hoàn thành cung từ
tốt đẹp.
Trong nhóm Ulyanov có một người tên Andreyuskin nhè viết thư cho
một người bạn ở Khrakov, nguyên văn như sau: “Tôi vững tin rằng chúng
