với bữa trưa (lệ Lubyanka chỉ có hai ngày 1 tháng 5 và 7 tháng 11 cho tù ăn
nhập chung hai bữa). Điệu này chiến tranh chấm dứt rồi chắc?
Chiều tối lại có loạt 30 phát súng. Vậy là xong hết mọi thủ đô. Sau đó lại
thêm loạt nữa, lần này tới 40 phát. Bốn mươi phát súng chào mừng thì
chiến tranh phải chấm dứt thực rồi!
Đêm hôm đó biết bao nhiêu pháo bông, hoa đèn. Đèn pha chiếu lên rực trời
Mạc Tư Khoa. Qua lỗ hổng cửa sổ xà lim Lubyanka tôi lặng ngắm hoa
pháo nổ đầy trời. Từ nhà lao Lubyanka và bao nhiêu khám đường ở thủ đô,
biết bao nhiêu cựu tù binh, biết bao nhiêu cựu chiến sĩ nằm lặng ngắm cũng
như tôi?
Có Boris Gammenov, người lính Thiết giáp trẻ giải ngũ với một chiến
thương trong lồng phổi đã thành tật vĩnh viễn, bị bắt cùng một nhóm sinh
viên đành nằm mừng chiến tranh kết thúc trong một xà lim Byturki lúc
nhúc những người, trong đó già nửa không cựu tù binh các trại giam Đức
cũng cựu chiến sĩ tiền tuyến! Để góp phần mừng ngày vui, Gammenov
cũng có một bài thơ tám câu, lời lẽ cực kỳ tầm thường nhưng cay đắng để
nói lên những xúc động của một thằng tù gốc lính chiếc đêm chiến thắng
nằm trong xà lim quấn vội tấm áo bành tô nhà binh rách rưới. Cũng tấm áo
từng lặn lội chiến hào, từng rách tả tơi vì mảnh đạn đại bác Đức. Nay đã hết
chiến tranh, nay là mùa Xuân.
Nhưng chiến thắng vinh quang này không phải của chúng tôi cũng như mùa
Xuân này cũng chẳng phải của chúng tôi luôn.
Tôi còn giữ mãi một kỷ niệm về vụ đổ máu của ông Công tố Ủy viên
Terekhov. Tôi được người tiếp trong văn phòng đề cao chính sách tư pháp
chí công của chế độ Krushchev.Vì hăng say thuyết phục người lỡ đập quá
mạnh trên mặt bàn buya-rô làm mặt kiếng bể làm cắt đứt lớp da ngoài cổ
tay. Máu tuôn nhỏ giọt, người nhận chuông kêu lên thuộc hạ vô băng đỡ. Sĩ
quan trực mang bông, băng, thuốc đỏ và làm cấp kỳ nhưng mỗi lần
Terekhov vung mạnh tay là máu lại nhỏ ra ướt băng. Có lẽ Trời muốn ông
