QUẦN ĐẢO NGỤC TÙ - Trang 393

Có thể nào lớp người như Fedotov, Charnovsky, có những hành động làm
băng hoại kinh tế và âm mưu trợ giúp bọn "can thiệp" ngoại quốc?
Kỹ sư Charnovsky thì ai cũng biết từ bao nhiêu năm nay không có lấy một
buổi tối rảnh rang. Hết sửa soạn chương trình học cho sinh viên ở trường
thì lại bù đầu nghiên cứu những chủ thuyết mới, đại để về kỹ thuật tổ chức
sản xuất, kỹ thuật sản xuất hợp lý hoá. Như bất cứ một giáo sư nào tận tụy
với nghề nghiệp thời đó, Charnovsky lo hướng dẫn sinh viên đủ mọi cấp có
bao giờ được về nhà trước 11 giờ khuya? Một con người như thế đó có thể
nào tham dự vào việc phá hoại kinh tế và nhất là làm gián điệp, lãnh tiền
ngoại quốc.
Đến như Ramzin cũng còn một nhận xét trước Toà về vai trò của một kỹ sư
(xét ra Ramzin chỉ có một câu này là thành thực).
"Xin lưu ý quý vị ngay là chủ trương làm băng hoại cũng đã đối nghịch với
bản chất thực sự của một kỹ sư."
Đúng thế! Có thể là họ kém thành thạo (hay mù tịt) về chính trị như đồng
chí Krylenko muốn sắp hạng họ – chính trị đâu phải dễ nhận định như
phẩm chất một loài kim hay kiểu mẫu một động cơ tuya-bin mà là một địa
hạt mà trí thông minh hay trình độ giáo dục chẳng có giúp ích gì hết!
Nhưng là người của khoa học và kỹ thuật, chắc chắn họ phải nhận ra thành
quả cấp thời của Cách mạng tháng 10 sẽ là cả một sự sụp đổ, tàn phá. Ba
năm đầu tình trạng quả nhiên suy sụp. Ngoài ra còn là sự mất mát của một
số tự do căn bản, mất là mất luôn, không trở lại! Họ muốn sống dưới chế độ
Dân chủ Cộng hoà lắm chớ. Nhưng bản chất kỹ sư không thể chấp nhận
được sự độc tài chuyên chế của công nhân. Trong ngành kỹ sư không thể
chối bỏ được sự tùy thuộc của thợ thuyền đối với cấp lãnh đạo kỹ thuật.
Với họ thì vấn đề giản dị là không thể để lớp người nghèo nàn kỹ thuật,
không được đào tạo chuyên môn đứng ra đôn đốc, chỉ huy chính những
người đủ tư cách và thẩm quyền điều khiển.
Khi vai trò lãnh đạo kỹ nghệ nằm trong tay những người không được đào
tạo để chỉ huy, mù tịt về sản xuất thì kết quả hiển nhiên phải là một sự sụp
đổ. Giới kỹ sư là những người đã bị Cách mạng đào thải, không cho tham
dự nên cho đến 1920 đại đa số đã bó tay, không làm gì được hết. Cho đến