QUẦN ĐẢO NGỤC TÙ - Trang 394

lúc nhà nước nhận ra và đưa ra Chính sách kinh tế mới để sửa lại thì họ mới
lại có cơ hội trở lại bắt tay vào việc. Họ chấp nhận chính sách mới cho là đã
đến lúc nhà nước đã biết điều nhưng điều kiện làm việc thực sự đổi khác
rồi.
Họ không phải là những người điều khiển, chịu trách nhiệm kỹ thuật như
xưa mà là thành phần xã hội khả nghi, nuôi nổi con cái ăn học cũng đã khó.
Lương lãnh quá thấp, không tương xứng với giá trị đóng góp. Cấp trên đòi
hỏi phải làm được việc, sản xuất nhiều và kỷ luật tốt nhưng chính họ không
được áp dụng được kỷ luật với cấp dưới. Thời buổi này công nhân không
tuân lệnh kỹ sư đã đành. Nhục mạ hành hung còn không bị trừng phạt, giai
cấp lãnh đạo mà.
Trong cảnh trạng đó giới kỹ sư không lo đoàn kết với nhau sao được? Họ
cùng lâm vào một hiểm hoạ nên phải đoàn kết để tương trợ. Họ không cần
nhóm họp, để cử Ủy ban mà đã có sẵn sự cảm thông tinh thần giữa người
trí thức với nhau. Một vài câu nói nhẹ nhàng là đủ, đó là tình người mà
Stalin, các điều tra viên hay quần chúng không hiểu nổi. Ở một xứ sở vĩ đại
dân đa số thất học với những ông lớn đầu óc cổ hủ, giới kỹ sư đã duy trì
mối tình người này qua nhiều thử thách. Nhà nước Xô Viết phát giác ra
điều ấy và phải bẻ gãy.
Cho đến 1927 giai đoạn Kinh Tế Mới chấm dứt bằng một đổ vỡ lớn. Nhà
nước đưa ra bao nhiêu kế hoạch to lớn nhưng toàn thứ đầu voi đuôi chuột,
không đủ điều kiện thực hiện. Chịu trách nhiệm là giới kỹ sư, bộ phận điều
khiển trong Ủy ban Thiết kế nhà nước hay Hội đồng Kinh tế Tối cao. Họ
không muốn bị điên đầu, không muốn phủi tay đứng sang một bên thì chỉ
có cách tận lực sửa chữa lại những kế hoạch phản kỹ thuật, những chương
trình "cả dọc dài con số vẽ trên giấy" để cố giảm thiểu tai hại. Không cứu
vãn được toàn bộ thì cũng gỡ gạc lại một phần tài nguyên phung phí. Giới
kỹ sư đề ra chính sách phẩm trên lượng, nghĩa là làm ít nhưng làm tốt gắng
sửa lại chủ trương số lượng trên hết mà nhà nước đã "thuốc" cho quần
chúng đòi hỏi ào ào.
Bản chất thực sự của vấn đề chỉ là vậy. Trước viễn ảnh đổ sụp kinh tế – kết
quả tất nhiên của những dự án phóng tay của nhà nước – giới kỹ sư Nga đã