Kaganovich hay Molotov
công kích thì ăn nhằm gì. Hai thằng quá
khích, dám có ý kiến khác! Stalin đã nói vậy mà trước Đại hội, chúng cứ
buộc tội tay sai Phát xít, một hai đòi bắn.
Sau này có lẽ tinh thần xuống đến cực điểm Bukharin mới để thì giờ gò
gẫm lá "Tâm Thư Để Lại Trung Ương Đảng Ngày Sau". Vì tính cách "chúc
thư" trối trăng nên lá thư được lưu giữ đến bây giờ cho cả thế giới cùng
đọc. Có điều nó không làm rúng động nền móng toàn thế giới mà Trung
ương Đảng ngày sau cũng chẳng ai buồn lưu ý, dù đó là chúc thư để lại cho
đời của cây lý thuyết cừ khôi của Đảng! Bất quá chỉ thêm một tiếng kêu
than với Đảng của một người vì nặng bầu nhiệt huyết với Đảng mà vong
mạng. Bức tâm thư Bukharin còn xác định thêm một điều: ông ta hoàn toàn
chấp nhận tất cả những gì xảy ra trước 1937 và cho tới 1937 luôn. Nghĩa là
Bukharin công nhận là hợp lý những phiên toà phường tuồng trước đó cũng
như toàn bộ hệ thống ngục tù bẩn thỉu, những ống cống vĩ đại từng cuốn đi
những đợt sóng người khổng lồ.
Công nhận vậy thì có bị cuốn vô guồng máy ngục tù còn oan uổng nỗi gì?
Con người đồ sộ vạm vỡ, khoẻ như đô vật là Bukharin sau cùng bị vật ngã
để rồi bộ máy Lubyanka nghiền nát
Xét ra Bukharin biết trước vụ thanh trừng từ lâu, bị hành hạ "nguội" đến
chán chê nhưng không hề bị tra tấn, đánh đập và lại là "cây lý thuyết" cừ
khôi của Đảng, vậy lập trường nhất định phải vững hơn Yakubovich năm
1931 mới đúng. Sự thực lại trái ngược. Ông ta chịu đựng thua Yukabovich
nhiều chỉ vì lẽ Yukabovich không thiết sống nữa trong khi Bukharin còn sợ
chết, không dám chết. Nếu Yukabovich từng được Chưởng lý Krylenko
thuyết phục hợp tác trong vụ Tổng bộ Men-xơ-vích nhân danh Đảng, nhân
danh tình đồng chí (mình cùng đảng viên Cộng sản với nhau mà) thì
Bukharin cũng bị đồng chí Vyshinsky "xỏ mũi" quá dễ dàng! Dù có là một
"cây lý thuyết" trụ cột của Đảng, Bukharin cũng bị Vyshinsky dẫn dắt từ
nhìn nhận có hành động đối lập trong nội bộ Đảng đến chống Đảng và đã
chống Đảng là có thể sắp đặt hay nghĩ đến những hành động phá Đảng,
phản quốc (chẳng hạn như làm gián điệp cho ngoại quốc, sát nhân, phá
