hoại). Tất cả tội trạng của Bukharin chỉ dựa trên lý thuyết "những gì có thể
xảy ra rất có thể đã được làm rồi" nghĩa là chấp nhận những giả thuyết do
Vyshinsky nêu ra là những tội ác mà chính mình đã phạm rồi.
Vyshinsky đã nói thẳng như sau:
"Nếu đồng chí đã nhìn nhận như vậy thì xin báo trước để đồng chí biết nếu
đồng chí phủ nhận hay nói khác đi trước phiên toà thì phải hiểu rằng đồng
chí chỉ làm lợi cho bè lũ đế quốc tư bản và có hại cho thanh danh của Đảng.
Nếu trường hợp có xảy ra thì đồng chí có muốn chết nhẹ nhàng cũng không
được! Ngược lại nếu mọi việc êm xuôi thì dĩ nhiên chẳng ai bắt đồng chí
chết làm gì. Chúng tôi sẽ có cách thu xếp kín đáo để đưa đồng chí ra đảo
Monte Cristo ở đó đồng chí tha hồ tham khảo, nghiên cứu."
"Nhưng trong mấy vụ án trước những người nhận tội đều bị xử bắn cả mà."
"Họ khác, đồng chí khác chớ. Vả lại chúng tôi cũng có bắn cả đâu. Chỉ
tuyên án, các báo chỉ đăng vậy thôi. Thực tế một số vẫn được sống."
Những gì đã xảy ra đúng hệt như ý muốn của nhà đạo diễn lớn. Chỗ yếu
nhất của Bukharin đã nắm vững trong tay thì làm gì "cây lý thuyết" chẳng
ngoan ngoãn cung khai trước Toà? Khai ngược lại bè lũ đế quốc tư bản, phá
Đảng phản quốc sao? Bề nào chúng ta cũng là Đảng viên Cộng sản mà?
Lịch sử quả là một cuộc tái diễn. Năm 1937 cũng như 1922, 1924 vậy thôi.
Điệp khúc Đảng ru ngủ, tai hại đã khuất phục hết, bắt cúi đầu hết. Phải chi
bọn họ dám có tư tưởng riêng, dám có lập trường độc lập để ngạo nghễ
ngửng mặt, hét lớn vào mặt đạo diễn và bọn tay sai rằng:
"Không, chúng tôi không làm Cách mạng với các anh! Chúng tôi không
đồng bào với các anh! Chúng tôi không Cộng sản với các anh!"
Chỉ cần một người đủ can đảm hét lớn lên như vậy là tất cả công trình dựng
vở sẽ đổ sụp, những mặt nạ sẽ rã rời rớt xuống, ông đạo diễn chắc chắn sẽ
chạy tuốt ra bằng cửa sau và đám tay sai sẽ trốn chui trốn nhủi xuống lỗ
hết.
*
Với tuồng như thế là hạ màn thành công mỹ mãn. Có thế nói là vào hạng
nhất nhưng dù sao cũng vẫn tốn của, tốn công. Do đó nhà đạo diễn không
