QUẦN ĐẢO NGỤC TÙ - Trang 419

muốn mở những phiên toà công khai ở Đại sảnh Tháng Mười trụ sở Tổng
công đoàn Mạc Tư Khoa nữa. Thay vào đó phải đưa toà án về cấp Quận
cho gần quần chúng, để xử bọn phản động ở khắp nơi trên toàn quốc. Vấn
đề là phải tìm cho ra "đạo diễn" chân tài, dựng vở không chu đáo đâu
được?
Những phiên toà địa phương mở màn từ 1937, nhà "đạo diễn" lớn đã chuẩn
bị chu đáo rồi. Nhưng sự thực ít ai ngờ là chỉ sau một vài vụ điển hình toàn
bộ chương trình ngưng ngang: thiên tài đến như Stalin cũng lúng túng đành
bó tay luôn.
Dưới đây là một phiên toà tiêu biểu. Nếu vụ án Bukharin, Kamenev,
Zinoviev có tính cách trung ương bao nhiêu thì vụ án Kady có tính cách địa
phương bấy nhiêu, xét vì nói là quận lỵ mới toanh của tỉnh Ivanovo địa đầu
xa xôi, vả lại quận Kady chỉ mới được thành lập vào cuối năm 1934. Ngày
đó nhà nước cũng đã có ý định coi Kady như một thí điểm để mang ánh
sáng của văn minh khoa học tới một miền hoang vu, dân chúng nghèo nàn
chậm tiến nhất nước. Cán bộ được gởi đến xây dựng Kady do dó, không
phải thứ cán bộ quận thông thường mà toàn là thứ trung kiên, có thành tích
hoạt động lỗi lạc ở nhiều địa phương khác gởi tới.
Được Trung ương đặc phái tới Kady cán bộ có hăng say phục vụ đến đâu
cũng phải lắc đầu: địa thế xa xôi hiểm trở, dân nghèo mạt, mọi phương tiện
thiếu thốn. Cán bộ thiếu quỹ phát triển, dân mệt mỏi vì chính sách thu mua.
Đại diện Đảng ở địa phương là Quận ủy Fyodor Ivanovich Smirnov, một
cán bộ có tư cách, ngay thẳng. Trưởng chi Nông vụ là Stavrov, một nông
dân thuần túy, chăm chỉ, tương đối có học nên biết điều khiển trại ruộng.
Đó là thành phần mệnh danh Intensivniki, nông dân có tư sản nhưng tiến bộ
nên chưa bị thanh trừng như bọn kulak. (Có thể là Stavrov sớm giác ngộ, vô
Đảng sớm nên chưa bị đốn như bọn nông dân phản động Kulak!) Sự thực ê
kíp Smirnov – Stavrov muốn phục vụ tốt, biết làm việc nên nông dân địa
phương chắc chắn có phận nhờ, nếu không có những chỉ thị ngược đời,
chỏi nhau từ trung ương gởi xuống bắt thi hành nghiêm chỉnh. Họ còn dám
đề nghị lên cấp tỉnh Ivanovo, yêu cầu giảm bớt mức thu mua ngũ cốc vì
nếu nhà nước buộc phải bán tới số thì dân Kady sẽ kiệt quệ. (Đòi giảm mức