Kuban và được cấp đất làm ăn. Tất cả đều bị lùng bắt lại không còn sót một
mạng.
Dĩ nhiên còn phải kể thêm một số công chức bảo hoàng bỏ trốn ẩn náu kín
đáo, ngụy trang khéo và biết lợi dụng cái sơ hở là hồi đó còn chưa có thể lệ
di chuyển từ địa phương này sang địa phương khác phải xin phép mà cũng
chưa có Tổng văn khố Trung ương để lưu trữ hình tích những người bị truy
nã. Họ đã kiếm cách núp được vô một cơ quan, một Ủy ban nào đó. Vậy
mà cũng sa lưới chỉ vì lỗ miệng, vì bị nhận diện tình cờ và bị hàng xóm tố
cáo.
(Nhiều người bị rất tình cờ và vô duyên. Chẳng hạn như cả một đám bị phát
giác năm 1921 và bị xử bắn hết chỉ vì một lão công chức già tên Mova
quen tật lưu trữ hồ sơ thật thứ tự. Lão nhè để ở nhà cả một danh sách cựu
công chức Sở Tư pháp tỉnh!)
Và ngục tù tiếp tục tiếp nhận thêm những đợt sóng mới, liên miên. Dấu gốc
tích bắt mà không dấu gốc tích cũng bắt luôn mà “gốc tích” thì muốn hiểu
nghĩa nào cũng dễ! Do đó có người bị bắt vì “có gốc quý tộc” và cả gia
đình vạ lây. Thậm chí có những người chỉ vì ở một giai cấp thượng lưu –
chẳng hạn như tốt nghiệp đại học – mà bị mời đi. Ác nỗi đi thì có mà về thì
không, vì thông thường đã lỡ cho lỡ luôn, khỏi gỡ! Mà Cheka tức GPU là
Hiến binh của Cách mạng thì sai lầm thế nào được?
(Không. Nói “đi có về không” cũng không hẳn đúng. Có lớp lớp sóng xuôi
thì lâu lâu cũng có một con sóng ngược vậy chớ. Nghĩa là dù ít ỏi, không
nghĩa lý gì, song cũng có người được về chớ. Chẳng hạn trong số những bà
vợ, những cô con sĩ quan hay dòng dõi quý tộc có nhiều người sắc sảo,
khôn ngoan hay nhan sắc mỹ miều lắm chớ. Một số đã thành công, tạo
thành những con sóng ngược vì họ chợt nhớ ra rằng người ta ai cũng chỉ
sống một lần và chẳng gì quý bằng chính sinh mạng mình!)
Những người nữ đặc biệt đó đã đề nghị thẳng với Cheka GPU xin cộng tác,
làm bất cứ việc gì kể cả mật báo viên. Họ sẽ được thoả mãn liền, nếu được
GPU chịu. Xét ra họ mà làm mật báo viên thì GPU lợi vô vàn, được cung
cấp thiếu gì tin tức quý giá vì họ “nắm” được những người giai cấp cũ. Để
đơn cử thì mật báo viên ai có lợi hại cho bằng bà hoàng Vyazemskaya?