Chẳng hạn như thường phạm Vasily Parfenych Yevrashkin, sanh năm 1913,
nguyên quán Semidubye bị 1 năm tù, chiếu điều 109 vì tội bất cẩn. Hắn là
tay mơ, làng xã đâu có ngờ nạn đánh tráo nên ai hỏi gì cũng kể vanh vách.
Lại không rành thời khắc buổi nhà tù, không biết sẽ được kêu đi giờ nào.
Không ngủ gục cũng chẳng dễ gì mỗi người men tới gần được cửa lưới
(nhiều người anh em cản lối, ngăn chặn quá mà) khi sếp cầm danh sách tới
trước cửa xà lim kêu tên.
Có những tên gọi lớn vài ba lần ầm cả phòng nhưng tên Gevrashkin thì
không. Vì sếp mới đọc khẽ chưa thằng nào nhắc lại thì một thằng hờm sẵn
nãy giờ đã thò đầu ra, ngoan ngoãn và lẹ làng đọc một tràng dài để sếp theo
dõi trên danh sách:
"Gevrashkin đây, Dạ, tên Vasily, tên lót Parfenych, sinh năm 1913, nguyên
quán Semidubye, điều 109, một năm tù."
Cho ra một hàng lý lịch là nó xách đồ nhào ra. Trong khi đó anh chàng thật
sự Gevrashkin đang đứng xớ rớ góc phòng hay nằm vùi trong ổ lắng tai
nghe kêu tên. Không thấy ráng đợi ngày mai. Đợi một tuần, một tháng, Đâu
dám chất vấn giám thị. Chỉ phàn nàn sao mãi chưa kêu tới tôi, với anh em
trong phòng vậy tôi. (Mấy hôm sau ngày nào cũng nghe kêu tên Zvyaga ầm
ĩ, kêu cùng khắp không thấy ai thưa! (Hai ba tháng hay nửa năm sau không
chừng, Công vụ thanh toán xong tất cả các hồ sơ mới lòi ra chỉ còn kẹt một
hồ sơ của một thằng dân chơi thứ dữ tên Zvyaga, nhiều tiền án, can tội ăn
cướp, sát nhân, 10 năm đi đày. Cùng lúc đó ở xà lim dư ra một thằng làng
xã tự nhận tên Gevrashkin, luôn miệng kêu rên sót tên. Bèn mang hình ra
so. Nhưng hình ảnh chụp ở nhà tù thì ăn nhằm gì? Nó đúng là Zvyaga,
chẳng Gevrashkin gì hết! Nó phải là Zvyaga và phải lên xe đi đày 10 năm,
trại khổ sai cưỡng bách. Bằng không thì xác nhận nhà tù làm việc cẩu thả,
sơ sót sao?
Trong khi đó, làm sao dò tìm nổi thằng Zvyaga thiệt đội tên Gevrashkin?
Nó ở đâu chẳng có cách nào biết nổi, vì khám tạm chỉ đưa tù đi đày, không
lưu giữ hồ sơ! Mang bản án 1 năm nhẹ hều vì tội bất cẩn có thể nó được
gởi tới một nông trại nào đó làm 1 ngày tính 3 ngày án. Cũng có thể nó đã
đào tẩu và hiện đang ở nhà vui thú vợ con, hay lại chui đầu vô khám nào đó