QUẦN ĐẢO NGỤC TÙ - Trang 66

vàng, bọn nha sĩ, thợ răng làm răng vàng và thợ đồng hồ làm vỏ vàng.
GPV còn trông vào những tố cáo điểm chỉ để lượm những số vàng vô cùng
là bất ngờ: có ai dè một lão chuyên moi ống cống lại tình cờ bắt được và
giữ khư 60 đồng tiền vàng 5 rúp từ thời Nga hoàng? Có ai ngờ gã thân binh
Muravyer gốc Tây Bá Lợi Á xuống Odessa lập nghiệp lại kè kè một túi tiền
vàng? Bọn thợ đãi vàng gốc Tatar ở Petesbourg có đứa nào không giấu chút
đỉnh?
Vấn đề thực, giả cứ tống vô tù là biết liền, chỉ có cách đó. Vấn đề bị tố cáo
có vàng quan trọng đến nỗi có gốc vô sản hay có công trạng với cách mạng
cũng không khỏi tù tội. Có người tố cáo là GPV cho nằm khám cái đã, cho
nên xà lim lúc nào cũng chật cứng người, chen chân không lọt: càng khổ sở
càng mau khạc ra mà. Xà lim chật, người đông, đàn bà đàn ông nhốt chung
và đi cầu dĩ nhiên cũng chung, ngồi chồm hổm ngay trên thùng phân. Đã
kẹt cảnh này còn nghĩ ngợi gì nữa!
Điều quan trọng là vàng đâu nạp ngay! Khỏi cần hỏi cung, lập thủ tục truy
tố làm chi cho mất công. Vấn đề là nhà nước cần vàng chớ tư nhân giữ mà
làm gì! Đối với đợt tù vàng này thì khoẻ ru. Nộ nạt, cật vấn làm chi cho phí
lời và đánh đập, tra tấn làm chi cho phí sức?
Có một phương pháp vô cùng hữu hiệu là đói cho ăn thật mặn nhưng uống
nước tuyệt đối không có. Phải nhả vàng ra mới có nước uống: cứ một ca
nước là một đồng tiền vàng! Chưa bao giờ thành ngữ “chết vì vàng” đúng
đến thế.
Đợt bị bắt vì vàng xem ra không giống những đợt trước hoặc đợt sau: có
thể nói, nửa sống nửa chết là tùy nơi mình. Chỉ khổ những kẻ khai không
có bị đánh đập, tra tấn, đốt cháy, bị hãm đến mức gần chết mới được tin là
không có vàng thực.
Nhưng nếu có giấu vàng thì phải tính trước sẽ bị tra tấn tới cỡ nào, có chịu
đựng nổi không và liệu có bỏ mạng không. Điều đó khó chứ không dễ, xét
về mặt tâm lý vì lỡ khai sơ sẩy một chút dám ân hận cả một đời. Còn những
người từng có kinh nghiệm GPV thì tốt hơn khạc ngay ra trước là khôn.
Tuy nhiên cũng phải chọn đúng lúc để thú nhận. Chưa gì đã nạp ngay cũng
khổ vì GPV sẽ cho là còn vàng nữa, còn giam một chỗ còn phải khạc thêm.