*
Bàn tay sắt của điều luật 58 được mang ra “thử lửa” lần đầu năm 1927 ngay
sau khi ra lò đã quơ biết bao nhiêu đợt tù suốt một thập niên kế tiếp để rồi
với còi thổi roi quất đã được sử dụng tối đa để giáng những ngọn đòn pháp
lý lên đầu lên cổ dân Nga trong hai năm 1937-1938.
Điều cần nói trước hết là đợt bắt người khổng lồ năm 1937 chẳng phải tình
cờ, ngẫu nhiên mà đã được chuẩn bị quá chu đáo. Sáu tháng đầu năm ấy
biết bao nhiêu khám đường trên toàn quốc được “trang bị” lại thật tiện
nghi? Phòng giam khỏi có giường cá nhân, ghế bố, mà giản dị chỉ có một
bục cây chạy dài, một tầng cũng có mà hai tầng cũng có
Những tay tù già nhớ như in rằng đợt tống giam tập thể đầu tiên đã bung ra
và quơ bằng đủ nạn nhân ở khắp mọi nơi trên toàn quốc chỉ nội một đêm
tháng tám (họ cả quyết vậy nhưng tôi chẳng tin nổi xét vì đã quá hiểu thế
nào là trí nhớ ở trong tù!).
Nhưng có một sự kiện chẳng thể phủ nhận được là tháng tám năm đó bao
nhiêu tù nhân trên toàn quốc đang hồi hộp chờ đợi đợt tổng ân xá cỡ lớn thế
nào mà chẳng có nhân dịp kỷ niệm nhị thập chu nhiên ngày Cách mạng
tháng mười thành công thì hỡi ơi đích thân Chủ tịch Stalin bất thần giộng
một cú chẳng ai ngờ là thêm võ bộ Hình luật 2 “giá” mới là 15 năm và 20
năm
Có lẽ nơi đây cũng chẳng cần phải nhắc rõ chi tiết về cái gọi là đợt thanh
trừng 1937 xét vì đã quá nhiều người viết và sau này chắc chắn còn nhiều
người viết nữa: đợt này là “kiếp nạn” của toàn những tay tổ, có gốc lớn,
chức cao thế lực mạnh trong nội bộ Đảng, trong chính phủ, trong Bộ Tư
lệnh Hồng quân và ngay cả trong GPU – NKVD nữa
Có thể nói là ở khắp nước Nga năm 1937 không một tỉnh nào mà ông Tổng
Bí thư Tỉnh Đảng bộ hay ông Chủ tịch Ủy ban Hành chánh Tỉnh có thể
sống sót kia mà Stalin phải chọn một cấp thừa hành thích ứng với mục tiêu
mới chớ?
Dưới đây là tình hình trong tỉnh Tbilisi do Olga Chavehavadze kể lại. Năm
1938 đồng chí Chủ tịch Ủy ban Hành chánh Tỉnh, đồng chí Phó chủ tịch,
