CHƯƠNG
4
N
hững năm đầu thời kỳ bí mật, làng Quảng xá nổi tiếng là vùng quê tin
theo cách mạng, nhiều người đi theo Việt Minh. Người làng Quảng xá rất
hiểu cái giá của độc lập tự do. Bên cạnh đó cũng có một số ít người cầu an,
xúi nhau xé vải diềm bâu cột lên cây sào tre làm cờ trắng phất cao xin đầu
hàng quan đồn, quan Tây. Chính thằng Láu là con hương lý, một kẻ bợ đít
giặc, được giặc tin dùng.
Trưa học về, Thắng đem những điều thằng Láu nói, nói hết cho bà Nụ
nghe. Ngoại của Thắng có hai người con gái. Dì ruột của Thắng cũng đã
từng vác mã tấu đi tự vệ, đi du kích, sau giả đò đi buôn chuyến rồi theo bộ
đội đi Nam những năm 1946, nay không rõ tin tức. Đợi Thắng nói hết, bà
Nụ nghiêm sắc mặt, buông giọng chầm chậm, chỉ vừa đủ cho cháu nghe:
- Thắng, con hãy học cho giỏi, đừng nghe thằng Láu nói xấu. Thằng Láu
còn con nít mà đã ra giọng bợ đít quan đồn, nó ngu lắm. Nó không biết gì
mà điều này điều nọ với con đâu.
Nói vậy để trấn an cho cháu và cũng là tự nói với mình thôi, thực ra bà
Nụ biết giặc đến chiếm đóng, làng xóm cũng bị phân hóa, tốt xấu đều đã rõ.
Một lần, trong bữa ăn cơm, bà hỏi dò:
- Thằng Láu có hỏi và nói xấu gì với cháu nữa không?
Thắng thận trọng trả lời:
- Nó hỏi, hai bà cháu mày ăn mấy mà hay đi chợ vậy hả. Tiền bạc ở đâu
mà có nhiều mua lắm gạo lắm muối. Có phải bà mày tiếp tế cho Việt Minh
không?
Nghe cháu nói vậy, bà Nụ chột dạ, nghĩ, thằng này không thể coi thường
được. Bà biết bọn tề ngụy đã đánh hơi những việc làm của bà. Bà Nụ thận
trọng hơn qua từng việc làm hàng ngày. Cần đi chợ mua sắm những gì, bà
