sống; kê đầu người lên tảng đá dùng búa đập. Có người còn bị chúng tưới
xăng dầu châm lửa đốt; treo người lên cao chất củi thiêu sống, cắt cổ cắm
đầu lên cọc nhọn đem bêu ở những nơi đông người như chợ, đình làng…
Những trò độc ác dã man đó diễn ra hàng ngày. Lợi dụng sương mù, thôn
đội phó Nguyễn Thị Vuông cùng Ba xuân, Hai Nhị, Chim Yến và Ngỗ chia
nhau đi báo cho toàn thể dân chúng và các đơn vị biết Pháp đưa lực lượng
lớn càn vào làng. Để bảo toàn lực lượng, bộ đội và du kích dân quân rút
xuống các hầm bí mật. Giặc càn vào làng quá bất ngờ. Vấn đề lớn lúc này
là hầm bí mật thiếu, nếu để đơn vị chạy tản ra đồng lúa nhất định sẽ đối mặt
với hỏa lực mạnh của giặc bố trí sẵn.
Theo sự phân công của thôn đội phó Nguyễn Thị Vuông, Ba xuân, Hai
Nhị, Chim Yến và Ngỗ lần theo mép giao thông hào, lợi dụng sương mù
dày đặc rút ra phía bờ sông. Tại đây, Ba xuân, Hai Nhị phát hiện một ca nô
sau khi đổ quân lên bờ thì chỉ để lại một tên lính gác. Như một con sóc, Ba
xuân nhảy lên bịt miệng thằng lính gác bằng cái khăn ướt, Hai Nhị tiếp ứng
bằng cách cởi áo của nó trói chặt vào cái ghế phía lái. Ba xuân nhanh tay
gài một quả mìn vào buồng máy ca nô. Động tác này tên lính do bị trói và
bịt miệng, mắt nên không biết. (quả mìn này sau đó tiêu diệt gần hết đám
lính rút xuống ca nô để về đồn).
Lúc này trong làng, giặc đã vào đông. Tất cả những doi, ụ đất dân đắp để
trâu bò lợn gà tránh lũ đều bị giặc chiếm, đặt súng máy để yểm trợ lính càn.
Tình thế khẩn cấp, đồng chí Hiền, đồng chí Mẫn phối hợp với thôn đội phó
Vuông thành một tổ chiến đấu. Ba người giữ khoảng cách chừng ba, bốn
mét bám nhau chạy. Nắng đã lên cao, sương mù đã tan. Tới cuối xóm, rẽ
vào một ngôi nhà nhỏ, chị Vuông bụm tay gọi: “Chị Sóng ơi, cho em gửi
hai đồng chí bộ đội”. Không có tiếng trả lời. Đạn súng máy, súng trường
chí chát nổ. Cành cây gẫy răng rắc, lá cây bị xé nát bay lả tả. Bất ngờ, một
chú bê vàng ở đâu chạy bổ đến sụp chân xuống một cái hố. Cú sụp chân
của con bê non làm lộ ra căn hầm bí mật dưới gốc cây cau cạnh bể nước.
“Hai đồng chí xuống hầm nhanh. Để con bê tôi xử lý”. Hai đồng chí bộ đội
còn đang ngần ngại, thôn đội phó Vuông nghiêm giọng: “Không nhanh thì
