Treffert đã mất hàng thập kỷ để nhận ra rằng mình đã nhầm, và những
người mắc hội chứng bác học có nhiều điểm chung với các thần đồng như
chị em nhà Polgar hơn ông nghĩ. Họ không lặp lại một cách đơn thuần. Sự
thông minh xuất chúng của họ, cũng giống như sự xuất chúng của chị em
nhà Polgar đều dựa vào các cấu trúc lặp lại. Đó chính xác là nguyên nhân
giúp cho tài năng của nhà Polgar dễ dàng tự động hình thành.
_____
Trong một giải đấu theo thể thức tự do, có lẽ các bộ đôi người/máy
tính (nhân mã) xuất sắc nhất cũng thất bại trước những tính năng ưu việt
của chương trình cờ AlphaZero (thuộc sở hữu của bộ phận trí tuệ nhân tạo
trực thuộc công ty mẹ Google). Các chương trình chơi cờ vua trước đây đã
sử dụng phương pháp tấn công dò mật khẩu để tính toán số nước đi có thể
xảy ra và đánh giá mỗi nước đi dựa trên bộ tiêu chí do các nhà lập trình đề
ra. AlphaZero thì khác, nó tự học cách chơi cờ. Nó chỉ nắm luật chơi và rồi
tự chơi với mình vô số lần, quan sát những nước cờ hiệu quả hoặc không
hiệu quả và áp dụng kết quả quan sát để cải thiện dần dần. Nói ngắn gọn,
nó đánh bại những chương trình cờ vua tốt nhất. Nó áp dụng cách thức
tương tự với cờ vây, vốn có nhiều thế cờ khả thi hơn. Tuy nhiên, bài học
của “nhân mã” còn ở trước mắt: trong một thế giới mở, khi một nhiệm vụ
càng tập trung vào chiến lược toàn diện thì càng phải đưa vào nhiều yếu tố
con người.
Các nhà lập trình AlphaZero đã rêu rao chiến công lừng lẫy của mình
bằng việc tuyên bố sản phẩm của họ đã đi từ “trang giấy trắng
1
” đến trình
độ tự chỉ huy. Nhưng sự khởi đầu của một trò chơi hoàn toàn không hề như
một trang giấy trắng. Chương trình vẫn hoạt động trong một thế giới có
ràng buộc và được quy ước bởi luật chơi. Ngay cả trong những trò chơi
điện tử ít bị ràng buộc bởi các khuôn mẫu chiến thuật thì máy tính vẫn gặp
phải những thách thức lớn hơn nữa.
1
. Ở đây tác giả dùng thuật ngữ “tabula rasa” trong tiếng Latin có
nghĩa là một tấm thẻ gỗ nhẵn bóng hay tấm bảng trắng, một thuật ngữ
