Một Tráng sĩ, một Thiền sư
Vây quanh bếp lửa hồng như ráng chiều
Thuốc lào nhả khói đăm chiêu
Rung đùi sư bác lẩy Kiều ngâm nga
"Thiện căn ở tại lòng ta
Chữ Tâm kia mới bằng ba chữ Tài"…
Đoạn thơ Phạm Thiên Thư sáng tác chỉ vài chục năm trước mà nghe như rất
xa xưa. Câu chuyện quanh bộ bàn ghế Louis của gia chủ bày bán trong khu chợ
“đồ cũ thì nhiều, đồ cổ thì ít” trở nên râm ran vì không khí hào sảng cổ xưa gợi
lên từ thơ. Cũng có thể do hiệu ứng từ chiếc đèn măng-xông của Đức cũ kỹ, vài
chậu Cây Mai sứt sẹo hay chồng chén Nhật hiệu Đại Nam giờ đã thành quê mùa
nhưng vẫn kiêu hãnh trong tủ, với nước men trắng tinh phủ lên lớp sứ mỏng. Sài
Gòn, vùng đất luôn bị xem là mới, ký ức ba trăm năm vẫn là thiếu thâm sâu, lịch
sử luôn là ngắn ngủi. Thôi thì nhấm nháp chút trà lài, nhắc nhớ nhau những cái
Tết mới nửa thế kỷ thôi mà đã “khác hoắc” bây giờ.
Ông Tám nhắc về ba cái đồ sứ thời ông Diệm. Chỗ góc Đồng Khởi - Đông
Du bây giờ có một chỗ bán đồ ba-da nhưng to rộng như siêu thị mang tên
Departo, có bán đồ sứ Nhật mang thương hiệu Noritake. Thời đó, đồ sứ mang
thương hiệu này chưa đẹp sắc sảo như hàng Noritake bán cho lính Mỹ của PX
sau này. Vậy mà ông thợ may đắt khách đất Sài Gòn chỉ biết đứng nhìn ngẩn ngơ
dù thèm thuồng muốn chết. Đồ trà Nhật luôn gợi nhớ dĩ vãng tươi đẹp khi gia
đình chưa tan tác, còn ăn Tết vui, sum họp đầu năm uống trà Tàu.
Nhớ năm 1942, nước Phù Tang tấn công nước Trung Hoa. Người Hoa yêu
nước trong Chợ Lớn thể hiện hành động bằng cách tẩy chay hàng Nhật Bổn, chủ
yếu là đồ sứ. Đó là thứ đồ sứ vốn được ưa chuộng vì mỏng nhẹ, men trắng tinh
lại được vẽ bằng tay rất đẹp, khác với loại đồ sứ do Công ty Đại Nam nhập về sau
Thế chiến, in họa tiết, rập hiệu bằng chữ Hán. Một người Hoa ở Lái Thiêu chộp
ngay cơ hội, về Chợ Lớn thầu mua hết hàng Nhật đang ế trong các kho, mang về
