Phụ Lục
Từ quê hương Hải Dương, năm 1927, nhà báo Thiếu Sơn Lê Sĩ Quý vào Gia
Định để làm công chức Sở Bưu điện. Sau đó, ông trở thành một nhà báo, nhà văn
và hoạt động chính trị tại vùng đất này cho đến cuối đời. Nhà báo Thiếu Sơn viết
bài Thành phố Sài Gòn dưới đây vào năm 1943, sau 16 năm sống trên mảnh đất
đô thị mới mẻ này. Bảy mươi năm đã trôi qua, nhưng khi đọc lại bài viết này,
chúng ta nhận ra rằng những điều căn bản về cuộc sống ở Sài Gòn vẫn chưa thay
đổi. Tác giả xin mượn bài viết này làm Lời bạt cho cuốn sách Sài Gòn - Chuyện
đời của phố.
Thành Phố Sài Gòn
Ở Thổ Nhĩ Kỳ có một chuyện cổ tích tóm tắt như sau:
Một ông giáo sư một ngày nọ cho ba người học trò đi chơi ở thành Badgad.
Thành Badgad thuở xưa là ở trong số những thành phố lớn nhất hoàn cầu. Ít
tháng sau ba đồ đệ về, ông thầy hỏi về cách sinh hoạt ở nơi đó thì mỗi cậu đều trả
lời một cách khác nhau. Cậu thứ nhất trả lời:
- Thật là điên cuồng hết chỗ nói! Họ nhảy, họ chơi thâu đêm, suốt sáng.
Cậu thứ hai nói:
- Rõ buồn hiu! Cả từ con ruồi đậu trên nhà cũng ủ rũ.
Cậu thứ ba nói:
- Khoa học, văn học, mỹ thuật, triết học nhứt nhứt đều thành đạt vô cùng. Có
lẽ ở thế gian này không đâu được siêng năng như ở đó.
Ông giáo kết luận:
- Cả ba trò đều có lý cả. Mỗi trò đều thấy những cái mình tìm kiếm theo ý
thích của mình.
