– Dân chúng vì quá bận, sách lại quá mắc nên sách in ra có vài ngàn bán
mãi không hết. Nhờ có cả ngàn tiệm sách trên toàn quốc mà các tác giả, nhất
là tác giả trẻ có cơ hội giới thiệu sách đến tay người đọc.
– Nhờ họ mà dân chúng có phương tiện giải trí rẻ tiền trong thời buổi khó
khăn.
– Giới văn nghệ sĩ thích mở thư viện để phổ biến tác phẩm nhưng lại
không thích tiệm cho thuê sách. Thực chất các tiệm này không khác chi thư
viện, phổ biến sách đọc đến với người dân, chỉ khác là có thu phí vì chủ
tiệm phải bỏ tiền ra mua sách vào.
Bên cạnh búa rìu dư luận phải chịu nói trên, giới cho thuê sách còn chịu
đựng chuyện xảy ra như cơm bữa là bị mất sách. Trong thị trường sách, giá
bìa chỉ có giá trị khi cuốn sách vừa bán ra. Nó sẽ mất giá khi cuốn đó bán ế
không ai thèm mua và có khi bị cân ký rẻ như cho, nhưng nếu cuốn sách
hay, có giá trị, lại tuyệt bản vì sách ra đã lâu thì giá của nó cao có khi gấp
nhiều lần. Lúc đó, ở hiệu sách thì không còn nhưng có thể tìm thấy ở một
tiệm cho thuê sách lớn. Hồi còn nhỏ, tôi tìm mua cuốn Hồn bướm mơ tiên
bằng cách đó. Khi bị mất nó, tôi ra hiệu sách không có nên chạy lên tiệm
Tân Dân và thuê lại. Đóng một khoản tiền cọc giá hơi cao, tôi có cuốn sách
tuy đóng kẽm hơi cứng, giấy vàng vọt và hơi cũ nhưng đọc vẫn ngon lành.
Cũng bằng cách đó, người con của nhà văn Nguyễn Triệu Luật đã gom góp
được đủ bảy cuốn sách của bố ông do Nhà xuất bản Tân Dân in từ thời tiền
chiến bằng cách thuê lại bốn cuốn sách trong số đó ở tiệm Cảnh Hưng rồi
giữ lại luôn. Ông Cảnh Hưng than là ông bị mất cả vài trăm cuốn trong chục
năm cho thuê sách. Có lúc mỗi ngày mất cả chục cuốn sách. Chủ tiệm càng
giỏi đánh giá, biết mua sách có giá trị càng dễ mất sách. Tuy nhiên, sách quý
hiếm cũng thể hiện đẳng cấp của một tiệm cho thuê sách, dễ thu tiền thiên
hạ vì quay vòng thuê nhiều lần.
Sau 1968, trận Mậu Thân với những xác chết trên đường phố Sài Gòn
khiến người dân thành phố này hoang mang lo lắng hơn bao giờ hết. Trong
tâm trạng đó, họ càng chui đầu vào các thú giải trí như muốn quên đi thực
tại và đi thuê truyện chưởng, trinh thám hay tình cảm mùi mẫn là hợp nhất.
