Sự hiện diện của loại hình Trung tâm bách hóa tổng hợp ở Việt Nam có
bề dày không lâu và do người Pháp lập nên. Nổi tiếng nhất miền Bắc là Gô-
đa (tiếng Pháp là Godard) sang trọng bậc nhất thời Pháp thuộc, nay là Tràng
Tiền Plaza. Còn ở miền Nam, đó là thương xá Tax. Tòa nhà bách hóa tổng
hợp này có lịch sử lâu đời, được khởi xây từ những năm 80 của thế kỷ 19,
lúc đầu mang tên Les Grands Magazins Charner (GMC). Khi cuốn sách này
ra đời, người Sài Gòn vẫn còn băn khoăn tự hỏi phương án xử lý đã công bố
có thật sự lưu giữ được giá trị lịch sử và kiến trúc của nó hay không?
Năm 1967, song song với việc thành lập siêu thị đầu tiên ở miền Nam và
chắc là của cả nước, một trung tâm bách hóa tổng hợp đã được mở ra ở Sài
Gòn, cạnh tranh thu hút khách với thương xá Tax. Điều cần lưu ý là trung
tâm buôn bán này được vận hành khá bài bản, hiện đại không khác mấy so
với các trung tâm thương mại hiện nay. Đó là Saigon Departo, thiết lập tại
đường Tự Do, quận Nhứt (nay là đường Đồng Khởi), trực thuộc Sài Gòn đại
bách hóa thương xã.
Departo là từ do người Nhật dùng để gọi Department store của Mỹ, Anh.
Saigon Departo mượn cái tên này nói lên tính chất và quy mô của trung tâm.
Như tất cả các trung tâm bách hóa, người dân đến đây có thể mua đủ loại vật
dụng cho gia đình, đồ dùng hàng ngày, dụng cụ bếp, văn phòng, vải vóc
quần áo, đồ dùng du lịch v.v… mà không phải đi đâu xa.
Sau khi xuất hiện không lâu, cái tên Departo ở Sài Gòn đã mang ý nghĩa
thời thượng thu hút khách hàng do bán nhiều đồ cao cấp, và có cách bài trí
hàng hóa tiện lợi và đẹp mắt, phong cách phục vụ mới mẻ, như một làn gió
mới thổi vào đời sống của người Sài Gòn thập niên 1960.
Việc đào tạo nhân viên ở đây tiến hành khá bài bản trong điều kiện đang
có chiến tranh là điều ít ai ngờ tới. Trước khi chính thức mở cửa vào ngày
16 tháng 7 năm 1967, Ban giám đốc trung tâm này dành hơn nửa năm sang
Nhật Bản, Hồng Kông và vài quốc gia châu Âu để nghiên cứu thị trường,
sản phẩm và học hỏi kinh nghiệm. Việc tuyển chọn nhân viên được tiến
hành từ cuối năm 1966. Hơn 60 thiếu nữ bán hàng được tuyển dụng đều có
trình độ trung học, học thức khá và nói được tiếng Anh, Pháp. Họ được ông
