SƠNNAM
GIỚI THIỆU
SĐI GÌN XƯA
chợ Bà Chiểu ngày nay làm tỉnh lỵ. Phía Chợ Lớn, từ
đường Nguyễn Văn Cừ trở ra ngoại thành, đặt tỉnh Chợ
Lớn với cơ ngơi nào tòa án, khám đường, bệnh viện,
sở thuế, cảnh sát như một tỉnh. Dinh tỉnh trưởng của
người Pháp vẫn gọi tòa bố, hiểu là tòa nhà lớn dành cho
quan bố chánh, thời xưa, bố chánh tương đương với chủ
tịch. Tỉnh Chợ Lớn trở thành quan trọng với người Hoa
chuyên tồn trữ hàng hóa, thêm khu vực nhà máy xay
lúa, tiểu thủ công nghệ.
Rừng miền Đông được người Pháp lưu ý, họ tìm
hầm mỏ, nhưng không gặp gì cả. Miền Đông với rừng
già từng là nơi tập hợp của người dân tộc, thích sống
với phong tục: thờ thần núi, thần sông, khi tế lễ thì
đánh chiêng, đâm con trâu hiến cho thần thánh. Họ
dùng khí giới thô sơ, nhưng nguy hiểm, những mũi
tên tẩm thuốc độc. Sau nhiều phen thám hiểm, người
Pháp không bỏ cơ hội, để xin ưu tiên trưng khẩn,
thoạt tiên trồng thử cây dừa và mía là loại cây công
nghiệp, nhưng thất bại. Bấy giờ, ở Thảo Cầm Viên
Sài Gòn đang trồng thử nghiệm cây cà phê, cây cao
su. Ngành sản xuất ô tô ở châu Âu cần vỏ ruột (săm,
lốp), người Anh đã thử nghiệm trồng cao su ở Mã
Lai, đạt kết quả khả quan, bán với giá cao. Cây này
chỉ sống khỏe ở vùng nhiệt đới. Thoạt tiên, chủ đồn
điền cao su tuyển mộ người dân tộc làm phu vì họ đã
quen với khí hậu khắc nghiệt, môi trường của bệnh
sốt rét. Hàng vạn mẫu rừng bị đốt, nhất là rừng tre,
