11
Môn cách trí phải có mục đích tập cho trẻ nhận xét, ghi chép, suy nghĩ, so
sánh, phán đoán, tìm những luật thiên nhiên rồi áp dụng vào đời sống, chứ
không phải là bắt trẻ học thuộc lòng và vẽ những hình bươm bướm, chuồn
chuồn, tô màu thật đẹp, đánh bóng thật nổi...
Vậy, trẻ học về con mèo thì bạn nên chỉ cho trẻ thấy mắt của nó trong chỗ
tối và ở chỗ sáng khác nhau ra sao; nó ở trên cây leo xuống hay tụt xuống,
[13]
Và khi trẻ phải học về những con đại bàng, con tê thì ít nhất bạn cũng nên
mở tự điển “Larousse”, tra những tên aigle và hippopotame, chỉ hình những
con vật đó cho trẻ thấy. Rồi trẻ nhớ được thì nhớ, không thì thôi.
Bạn bảo: “không nhớ thì làm sao đi thi được?”
- Thưa bạn, tôi đã nghĩ đến điều ấy và trong một chương sau, tôi sẽ chỉ cách
nhồi sọ trẻ trước kỳ thi, mặc dầu tôi thầm oán lối nhồi sọ. Nhưng tôi tưởng
giám khảo nào có hỏi những trẻ mười một, mười hai tuổi về các loài vật kỳ
dị đó thì cũng là tinh nghịch mà hỏi chơi, chứ không nỡ nào đánh hỏng trẻ.
