Fitzgerald đề nghị Thà hợp tác công việc thăm dò dư luận trong giới
sinh viên trí thức trước mọi sự kiện nổi bật qua dòng thời sự vốn rất sôi
động thời chiến tranh. Đó chỉ là những thống kê con số đơn thuần giúp cho
cơ quan thông tin Hoa Kỳ có những định hướng hoạt động hữu hiệu trên
các lĩnh vực chính trị, văn hoá, tinh thần, công luận v.v... Thà nhận lời. Từ
công việc phỏng vấn thu lượm dư luận đến chỗ tìm hiểu chính kiến cá nhân
hoặc chương trình hành động của các tổ chức là một việc không có ranh
giới. Fitzgerald thấu hiểu cảnh nghèo khổ của Thà và đã trợ giúp y một
cách hào phóng nhưng bí mật.
Nhưng chẳng bao lâu Thà bị lộ mặt trong phong trào sinh viên. Nhiều
nhóm đã tẩy chay y khiến cho ông chủ phải chuyển Thà sang môi trường
khác. Y được gọi vào quân trường bổ túc lớp đào tạo sĩ quan ngắn hạn để
bổ nhiệm làm phụ tá cho tỉnh trưởng Bình Phước. Ở vị trí này, Fitzgerald
vẫn có việc làm cho Thà. Đó là theo dõi chính kiến, quan điểm lẫn các mối
quan hệ phức tạp của nhóm quan chức quân sự tập quyền lẫn đám dân sự
của bộ máy cầm quyền đầu tỉnh. CIA cần cắm vào đây một cái ăng ten
nhạy cảm để hoàn thành bức tranh chiến lược chung trên toàn miền Nam .
Sự kiện Ba mươi tháng Tư đã cắt đứt con đường thăng tiến vùn vụt
của Thà. Y chuồn về nằm nhờ nhà bà cô điếc trong căn nhà nổi bên bờ sông
Sài Gòn. Hồi còn sinh viên, Thà cũng hay đi lại ở nơi đây. Nhưng khi kiếm
được đồng tiền thì y quên mất căn nhà sặc mùi nước ô nhiễm. Nay thất thế
y đành quay về với cái va li nhỏ lép kẹp. Thà dọn dẹp lại căn gác, xếp lên
giá mấy quyển sách có hình Mác-Lênin. Khi có phong trào thanh niên đi
xây dựng vùng kinh tế mới, Thà ghi tên mình lên hàng đầu. Vốn là con nhà
nghèo, Thà chịu đựng được gian khổ, mở đầu công việc khá tốt đẹp . Y
được xếp chân đội trưởng và chẳng bao lâu có mặt trong ban quản trị nông
trường. Nhưng cái mô hình tổ chức vội vã đó không đứng vừng được bao
lâu Thanh niên bỏ về thành phố gần hết. Thà tuyên bố ai về thì về còn y sẽ
ở đây lập nghiệp. Y làm một ngôi nhà, lấy một cô vợ người địa phương,
thỉnh thoảng mới về thành phố, tiện thể mua giúp ít đồ cho bà con xung
