nghĩa Cộng sản sẽ bị biến khỏi mặt đất vào cuối thế kỷ XX. Có thể nó
không đúng với quy mô toàn thế giới nhưng ở Đông Âu thì thảm hoạ đã
diễn ra trước dự báo. Thoạt đầu là nền kinh tế tập trung vĩ đại của Liên Xô
bị thách thức tụt hậu trước Tây Âu, Bắc Mỹ hàng thập kỷ, thậm chí còn
thua cả những nước đang phát triển thuộc thế giới thứ ba. Công cuộc cải tổ
của Gooc-ba-chóp thất bại. Những bất ổn ở Ba Lan, trung tâm của khối
Vac-sô-vi làm cho khối quân sự hùng mạnh này mất sức chiến đấu. Tình
hình tương tự lan sang các nước Ru-ma-ni, Hung-ga-ri, Tiệp Khắc, Đông
Đức và cả những nước có mô hình tương tự tuy đã li khai như Nam Tư,
Anbani... Và sự kiện lớn nhất biểu trưng cho sự sụp đổ là tháng 11 năm
1989, bức tường Bá Linh bị san bằng. Phương Tây ăn mừng như một ngày
hội lớn. Cuối cùng là Liên Xô tan rã. Mười sáu nước cộng anh em chung
sống bên nhau bỗng nhiên tách ra, độc lập lạnh nhạt, chê bai, tranh giành,
chống đối, thù ghét lẫn nhau. Các nước đế quốc phương Tây hoan hỉ vì đã
thanh toán được một đối thủ không đội trời chung. NATO tuyên bố mở
rộng sang phương Đông để đẩy Nga vào một tư thế không thể cựa quậy!
Trong suốt cuộc đời chiến đấu của mình chưa bao giờ tôi phải chịu
đựng một tổn thất tinh thần lớn lao như vậy. Là người theo chủ nghĩa quốc
tế, tôi luôn luôn coi Liên Xô là thánh địa, là ngôi sao chỉ đường, là thành trì
của cách mạng thế giới, là niềm tin và ước vọng của những người cần lao
nghèo khổ, là kẻ bênh vực cho những dân tộc vong quốc bị áp bức bóc lột,
khinh rẻ. Liên Xô đã ủng hộ Việt Nam từ đầu đến cuối để đánh thắng ba
đạo quân xâm lược hùng mạnh bậc nhất thế giới. Thế mà Liên Xô lại bị sụp
đổ nhanh chóng ngoài sức tưởng tượng thì làm sao tâm hồn tôi không bị
tổn thương cho được?
Một người hoạt động bí mật xa Tổ Quốc, tôi chẳng được cấp trên giải
thích nguyên nhân, cũng không có cơ hội chia sẻ những thất vọng với đồng
chí đồng bào. Xung quanh tôi đầy báo chí, phim ảnh truyền hình, radio
quảng bá tưng bừng cuồng nhiệt về những thành quả của cuộc "cách mạng
nhung" kì diệu đã quét sạch chủ nghĩa cộng sản ra khỏi nền văn minh châu
