khách quan và biểu cảm chủ thể. Khi đã đề cập đến nhưng điểm nhạy cảm
của cuộc sống và biểu lộ quan điểm cá nhân thì ắt phải tác động đến nhiều
người.
- Đó thực sự là một nghề mạo hiểm nhưng đầy lãng mạn.
- Tiếp cận chân lý thực sự là một cuộc thám hiểm. Chỉ a dua, bắt
chước, hùa theo thì chẳng bao giờ có sáng tạo. Thiên chức của nhà văn là
sáng tạo như Aymé nói "phải làm nốt những điều Chúa chưa kịp nghĩ ra".
Người ta chưa quen với điều mới lạ Thời xưa nhiều vị hiền triết, thi nhân,
văn tài, bác học từng bị l'ném đát' bị "tùng xẻo", bị "voi giày, ngựa xé" bị
"nấu trong vạc dầu" bị "thiêu trên giàn lửa". Họ có thể bị tàn tật hoặc thiệt
mạng. Nhưng chân lí thì cắt không đứt, đập không tan, phơi không tàn, đốt
không cháy. Thời nay không còn những cực hình đó nữa nhưng cũng không
thiếu những hình phạt khác. Đơn giản nhất là không ai in rác phẩm của
mình nữa! Điều đó cũng ngang với bản án tử hình!
Rosanna láu táu.
- Chị cứ viết đi rồi chuyển ra nước ngoài em thu xếp in cho. Nếu được
dịch ra tiếng Anh, tiếng Pháp... chị có thể giàu to! May mắn có khi còn
trúng giải Daudié của Pháp, Grant của Anh, Apache của Mỹ cũng chưa
chừng. Nước nào cũng có loại giải dành cho tác phẩm nước ngoài dịch sang
ngôn ngữ của họ.
- Và cũng có thể nhận được ngàn đô, với ba cuốn sách, không thư kèm
theo? Hay được bài giới thiệu dài quá nửa quyển nhào nặn mình thành một
hình hài khác sao cho phù hợp với khẩu vị chính trị chống cộng của họ?
Vinh quang đấy chứ!
Hai chúng tôi cùng cười. Nhân lúc vui vẻ tôi đưa cho chị tập tài liệu
"Chuyển lửa về quê hương".
