Cha tôi có hai vợ. Bà cả chỉ sinh được một người con trai. Đó là anh
Phan Quang Ân của tôi. Bà cả mất cha tôi nói lấy bà kế và sinh được thêm
lai người con: chị Huệ tôi và tôi. Lúc ấy cha tôi tuổi tác đã cao. bổng lộc đã
cạn. Chẳng bao lâu cha tôi mất. Đó là vào năm 1938 khi tôi mới lên sáu
tuổi. Theo phương ngôn: "Giấy rách giữ lấy lề", gia đình tôi rất chăm chút
tới sự học hành của con cái. Anh tôi vẫn trọ học ở Hà Nội và anh đã leo lên
các bậc thang kiến thức rất đều đặn. Giống cha tôi thuở xưa, anh rất chăm
chỉ, cần cù và năm 1943 anh đỗ cử nhân. Là con chồng, nhưng anh tôi luôn
luôn nhận được sự chăm sóc rất tận tình của mẹ tôi người dì ghẻ mà anh
quý như mẹ đẻ. Lẽ ra anh cũng được bổ tri huyện nối nghiệp cha, nhưng
trong những năm chiến tranh thế giới thứ hai, tình hình chính trị rất sôi
động: gia đình tôi không muốn anh bước chân vào chốn huyện đường làm
gì. Anh đã thụ giáo nghề luật sư và mong mỏi sau này mở một văn phòng
bào chữa.
Một bước ngoặt quan trọng của đời anh có lẽ là sự kiện anh lấy vợ.
Đầu những năm bốn mươi hoàn cảnh gia đình tôi cũng không dư dật
lắm. Tuy có mấy mẫu ruộng nhưng cùng một lúc nuôi ba anh em đi trọ học
ở Hà Nội mẹ tôi cũng phải rất chật vật. Gạo, tiền hàng tháng đều có ngữ.
Anh tôi phải chủ trì sự chi tiêu đèn sách cho cả ba anh em. Để đỡ túng bấn,
anh tôi phải tính kiếm thêm chút ít. Buổi tối, anh tôi chạy theo mấy "cua
prê-xép". Nhà giàu thời đó thường thích thuê sinh viên đến dạy thêm cho
con cái. Nhờ bạn bè mách bảo, anh tôi thường không thiếu công việc. Anh
tôi là một người khỏe mạnh, đẹp trai, học giỏi có tiếng. Tuy ăn mạc không
có gì sang trọng lắm, nhưng bao giờ cũng sạch sẽ gọn gàng. Một cô nữ sinh
con nhà giàu đã "cảm" anh tôi. Lúc đó tôi còn nhỏ chưa hiểu rõ chuyện này.
Tôi chỉ thấy đôi lần có chiếc xe Rơ-nô màu sữa đến đón anh tôi hoặc đưa
anh về nhà. Những năm chiến tranh, ét xăng rất thiếu. Chỉ có những nhà
giàu làm mới chạy xe ô tô nhà. Dùng ô tô để đi đón gia sư thì lại càng là
chuyện đặc biệt. Vì vậy chúng tôi đều rất tự hào về anh của mình. Rồi có
một lần bất chợt cô học sinh của anh tôi đến thăm chúng tôi. Hơn chục năm
