đồng thời một người bảo vệ dũng cảm cho chúng. Khi thụ thai, người đàn
bà có thể hủy bỏ ở đứa trẻ từng khuyết điểm hình thể một của người đàn
ông, từng sự chênh lệch một đối với tiêu thức, nhờ ở điều chính họ không
có những khuyết điểm ấy, hoặc lại có những khuyết điểm trái ngược. Ngoài
khả năng này là những đặc tính riêng biệt của nam giới mà người mẹ do đó
không thể truyền cho đứa bé được; chẳng hạn như vóc vạc đàn ông, vai
rộng, mông hẹp, chân thẳng, sức mạnh bắp thịt, can đảm, râu ria, v.v... Do
đó, đàn bà thường hay yêu những người đàn ông diện mạo xấu xí, nhưng
không bao giờ yêu những người đàn ông thiếu các đặc tính hùng dũng; vì
họ không thể trung hòa các khiếm khuyết của hạng đàn ông này.
Loại nhận xét thứ hai dùng làm căn bản cho tình yêu là loại liên quan
đến các đặc tính tâm linh. Trên quan điểm này, ta nhận thấy rằng đàn bà
thường mê đàn ông vì những đức tính tâm hồn và tính tình, những đức tính
thừa hưởng được ở người cha. Trước hết, cái quyến rũ người đàn bà là ý chí
cương quyết, quyết đoán và can đảm, có lẽ cả lòng ngay thật và lòng nhân
từ. Trái lại, các lợi điểm trí tuệ không có hấp lực trực tiếp và bản năng đối
với họ, chính vì các lợi điểm này không phải của người cha đưa lại. Gần
đàn bà, thiếu thông minh không có hại, mà tài cao trí cả phi thường, hoặc
ngay cả thiên tài thường bị họ sẵn sàng ngộ nhận là quái trạng, lại còn gây
nhiều bất lợi là đằng khác. Vì vậy mà người ta thường thấy một kẻ xấu xí,
ngu đần và thô lỗ, lại có duyên với đàn bà hơn là một người tướng mạo khôi
ngô, tài trí và khả ái. Hơn nữa, các cuộc hôn nhân vì tình thường diễn ra
giữa những người rất dị biệt về trí tuệ; chẳng hạn người chồng thì cục cằn,
vạm vỡ và đần độn, người vợ lại tế nhị, tinh anh, có văn hóa, chuộng đẹp,
v.v.., hoặc chàng thì lỗi lạc phi phàm, còn nàng thì khờ dại ngới ngẩn... Sic
visum Veneri, cui placet impares Formas atque animos sub juga aenea
Saevo mittere cum joco (Vệ nữ nhận định tư thế rồi buông mình say sưa
cuồng loạn sống dưới cái ách thép của những hình thể và tâm hồn ô hợp).
Nguyên nhân là vì ở đây những quan điểm không phải là trí tuệ đã thắng
thế, mà đó là những quan điểm bản năng. Trong cuộc hôn nhân, điều đáng
kể chẳng phải là nói hay tán khéo, mà là cấu sinh con cái; hôn nhân là sợi
dây ràng buộc các con tim, không phải các khối óc. Khi bảo rằng mình mê
