- Trung thận (metanephridia):
Khác với nguyên thận, trung thận là hệ thống ống bài tiết có lỗ mở vào dịch
cơ thể để thu gom được nhiều dịch. Trung thận thường có ở đa số giun đốt, kể
cả giun đất. Mỗi đốt của giun đều chứa một đôi trung thận gồm các ống nằm
trực tiếp trong dịch thể xoang và được bao bởi lưới mao mạch. Mỗi trung thận
có lỗ mở và lỗ được bao đầy lông, được gọi là miệng thận. Dịch cơ thể đi qua
miệng thận vào trong hệ thống ống thận và được tích trữ trong bọng đái và bài
tiết ra ngoài qua lỗ thận. Trung thận của giun đất có hai chức năng là bài tiết và
điều hòa thẩm thấu. Khi nước tiểu chuyển dịch theo lòng ống, đa số các chất
hòa tan được tái hấp thu qua lớp biểu mô vận chuyển của ống thận trở lại máu
trong mao mạch. Các sản phẩm dư thừa chứa nitơ được giữ lại trong ống thận
và được bài tiết ra ngoài. Giun đất sống ở những nơi ẩm ướt thường thu nhận
nước nhờ thẩm thấu qua da. Trung thận có vai trò giữ cân bằng nước bằng cách
bài tiết nước tiểu loãng.
- Các ống thận Malpighi. Côn trùng và các loài chân khớp ở cạn khác có cơ
quan bài tiết gọi là ống thận Malpighi có chức năng bài tiết các sản phẩm nitơ
cũng như chức năng điều hòa thẩm thấu. Các ống Malpighi mở thông với ống
tiêu hóa, còn đầu kia bịt kín và nằm trong huyết dịch của cơ thể. Các ống thận
hấp thu một số chất hòa tan kể cả các chất chứa nitơ từ huyết dịch vào lòng ống
và bài tiết ra ngoài. Nước theo các chất hòa tan vào lòng ống thận qua thẩm
thấu và được chuyển vào trực tràng. Tại trực tràng, đa số chất hòa tan được tái
hấp thu trở về huyết dịch. Nước cũng được hấp thu lại và chỉ có các sản phẩm
chứa nitơ ở dạng axit uric không hòa tan được bài tiết ra ngoài cùng phân. Cơ
chế giữ nước hiệu quả của hệ bài tiết ở côn trùng là một trong những đặc điểm
thích nghi quan trọng đối với đời sống trên cạn.
- Thận ở động vật có xương sống:
Thận của động vật có xương sống có hai chức năng là điều hòa thẩm thấu và
bài tiết. Cũng giống hệ bài tiết của đa số động vật khác, thận của động vật có
xương sống cũng được cấu tạo từ nhiều ống thận. Cá miệng tròn là động vật có
dây sống nguyên thủy có thận phân đốt gồm các ống tiết có cấu tạo giống với
tổ tiên phân đốt của động vật có xương sống. Tuy nhiên, thận của đa số động
vật có xương sống là cơ quan chắc, không phân đốt, chứa nhiều ống thận sắp
