cùng xinap liên hệ với thân nơron và các sợi nhánh của nơron sau xinap. Khi
một điện thế hoạt động lan truyền đến tận cùng xinap, nó giải phân cực màng
tận cùng, làm mở các kênh Ca2+ trong màng trước xinap. Các ion Ca2+
khuếch tán vào trong tế bào chất của phần tận cùng của sợi trục làm cho nồng
độ Ca2+ tăng lên, dẫn đến làm cho bóng xinap hòa nhập với màng tận cùng và
các chất trung gian thần kinh được giải phóng vào khe xinap nhờ xuất bào. Khe
xinap là một khe hẹp ngăn cách nơron trước xinap với nơron sau xinap. Các
chất trung gian thần kinh sẽ tác động lên tế bào sau xinap bằng cách trực tiếp
hoặc gián tiếp.
Thông tin thần kinh sẽ bị biến đổi ít nhiều ở xinap hóa học nhiều hơn so với
xinap điện. Một số nhân tố có thể gây ảnh hưởng đến lượng chất trung gian
thần kinh được giải phóng vào khe xinap. Sự biến đổi như vậy giúp cho động
vật có khả năng thay đổi phản xạ tập tính của mình để đáp ứng với sự biến đổi
của điều kiện môi trường và đó cũng là cơ sở cho khả năng học tập và trí nhớ ở
động vật bậc cao.
- Sự dẫn truyền trực tiếp qua xinap (hình 4.11):
Đối với đa số xinap hóa, thì màng sau xinap có chứa các kênh ion thụ quan
có cổng có khả năng liên kết với chất trung gian thần kinh, nằm thành nhóm và
đối diện với màng trước xinap.
Khi các chất trung gian thần kinh liên kết với các thụ quan của kênh, kênh sẽ
mở ra và các ion khuếch tán qua các kênh nằm trên màng sau xinap. Cơ chế
dẫn truyền tín hiệu nêu trên được gọi là sự dẫn truyền trực tiếp qua xinap. Kết
quả là tạo nên một điện thế sau xinap, tức là sự thay đổi điện thế màng của
nơron sau xinap. Đối với một số xinap, chất trung gian thần kinh liên kết với
kênh Na+ và kênh K+ do đó làm khuếch tán các ion Na+ và K+. Khi các kênh
này mở, màng sau xinap bị giải phân cực khi điện thế màng đạt giá trị giữa
năng lượng hoạt hóa của Kali và Natri. Sự hoạt hóa của các kênh Na+ và kênh
K+ ở màng sau xinap dẫn đến sự phân cực và khử cực. Và như vậy, xung thần
kinh được xuất hiện và truyền đi. Các chất trung gian thần kinh sau khi hoàn
thành chức năng sẽ bị phân giải ở khe xinap hoặc được tái sử dụng bởi nơron
