khuẩn giải phóng các axit như là các sản phẩm trung gian của quá trình chuyển
hóa và làm cho da có pH axit trong khoảng từ 3 - 5.
Mồ hôi có chứa lizozim - một enzym kháng khuẩn cũng thấy ở trong nước
bọt. Da nguyên vẹn hoàn toàn không thấm nước nhưng da tổn thương thì rất dễ
bị tấn công và cần phải được sửa chữa lại. Điều này thực hiện được là nhờ các
cơ chế đông máu và sự liền sẹo vết thương.
Da thường có tác dụng kém hiệu quả hơn trong việc chống lại các sinh vật
lớn, ví dụ như muỗi, ve. Chúng dùng vòi đâm xuyên qua lớp ngoài của da để
hút máu. Thông thường các động vật chân đốt hút máu này hoạt động như là
các vectơ cho các loài ký sinh khác, như trong trường hợp muỗi Anopheles
truyền bệnh sốt rét. Các ký sinh trùng truyền bệnh theo cách này có rất nhiều
thuận lợi, bởi vì chúng có thể xâm nhập rất dễ dàng qua các tuyến phòng thủ
đầu tiên của cơ thể, xâm nhập trực tiếp vào dòng máu, nơi đó chúng có thể sinh
sản rất nhanh trước khi các tuyến phòng thủ thứ hai được huy động hoàn toàn.
Các bệnh có liên quan đến vectơ truyền bệnh là những bệnh nguy hiểm nhất
của con người và là những bệnh khó kiểm soát nhất.
4.5.3. Hệ miễn dịch của cơ thể
a) Hệ thống bạch huyết
Chức năng chủ yếu của hệ bạch huyết là tạo ra các loại ống dẫn dịch mô dư
thừa mà không phải nhờ đến các mao mạch máu. Sự lưu thông trong hệ thống
bạch huyết diễn ra theo một chiều và bắt đầu từ các ống dẫn nhỏ kín đầu bao
gồm các mạch nhũ chấp ruột non ở ống tiêu hóa và các mao mạch bạch huyết ở
các mô khác. Các ống nhỏ này lại kết hợp với nhau để tạo nên các mạch lớn
hơn gọi là mạch bạch huyết. Dòng bạch huyết chảy chậm và thường chảy khi
các mạch bạch huyết bị dồn ép do các cơ gần đó co. Cũng như ở tĩnh mạch, ở
đây cũng có các van ngăn cho bạch huyết không chảy ngược trở lại. Cuối cùng,
các mạch bạch huyết ở khắp nơi trong cơ thể kết hợp lại với nhau để tạo nên
hai ống lớn là ống bạch huyết phải và ống ngực, chúng lần lượt dẫn bạch huyết
đổ vào tĩnh mạch dưới đòn trái và phải.
b) Các hạch bạch huyết
