vi khuẩn kỵ khí thì đường phân (được gọi là sự lên men) là giai đoạn độc
nhất để giải phóng năng lượng và tích chúng vào ATP, ví dụ sự lên men
rượu, lên men axit lactic. Đối với cơ thể đa bào thì đường phân là giai đoạn
đầu của hô hấp hiếu khí, và quá trình chuyển hóa năng lượng vào ATP sẽ
được tiếp tục bởi chu trình Crep xảy ra trong ty thể khi có oxy.
Chu trình Crep và quá trình oxy - photphorin hóa xảy ra trong ty thể có
thể xem là pha hiếu khí của hô hấp tế bào.
b) Chu trình Crep
Trong trường hợp có oxy, axit piruvic sẽ xâm nhập vào chất nền ty thể. Ở
đây nhờ hệ enzym có trong chất nền của ty thể, axit piruvic sẽ tiếp tục đi
vào quá trình oxy hóa - khử và năng lượng được giải phóng sẽ được chuyển
hóa vào ATP. Đầu tiên 2 axit piruvic chuyển hóa thành 2 axetil coenzym A
(axetil CoA) và sản sinh ra 2 CO2 và 2 NADH. Tiếp theo 2 axetil CoA đi
vào chu trình axit citric (hay còn gọi là chu trình axit tricacboxylic, hay là
chu trình Crep vì do ông Hans Krebs phát hiện đầu tiên). Được gọi là chu
trình axit citric vì sản phẩm đầu tiên từ sự oxy hóa axetil CoA là axit citric
và sản phẩm cuối cùng cũng là axit citric. Chu trình axit citric diễn ra trong
chất nền ty thể gồm 8 giai đoạn (phản ứng) và được xúc tác bởi 8 enzym
đặc thù và kết quả là năng lượng được giải phóng được tích vào 2 ATP, 8
electron được giải phóng trong đó 6 electron sẽ khử 6 NAD+ thành 6
NADH và 2 electron sẽ khử 2 FAD+ (flavinadenindinucleotit) thành 2
FADH2, đồng thời giải phóng 4 CO2. Kết quả của chu trình Crep là 2 phân
tử axit piruvic bị oxy hóa - khử sẽ sản sinh được 2 ATP. Số năng lượng còn
lại được tích trong 6 NADH và 2 FADH2.
c) Quá trình oxy - photphorin hóa
Quá trình oxy - photphorin hóa là quá trình chuyển hóa năng lượng tích
trong NADH và FADH2 vào trong ATP thông qua chuỗi chuyền electron và
tổng hợp ATP được thực hiện ở màng trong của ty thể.
- Chuỗi chuyền electron:
