123
Tâm và cảnh
giác trở nên sáng suốt. Tuy nhiên, cách suy
diễn này đã sai lệch ngay từ đầu. Vì như đã nói,
chúng ta hoàn toàn không thể làm được điều
đó. Bởi vì tâm không phải là một chủ thể biệt
lập với các đối tượng là cảm giác, tư tưởng... để
ta có thể tách rời những thứ ấy ra khỏi tâm và
có được một tâm trống rỗng. Ta cũng không thể
thực hiện được việc đi ra khỏi thế giới đối tượng
để quay về với tự tâm, vì như đã nói, khái niệm
trong và ngoài ở đây đã không còn chỗ đứng.
Khi chúng ta quán niệm về một đối tượng,
chúng ta trở nên đồng nhất, hòa nhập với đối
tượng ấy. Cho dù đó là quán niệm về hơi thở, về
thân thể, về một dòng sông, một đỉnh núi... Tuy
nhiên, khi thiền giả quán niệm về một đỉnh núi
chẳng hạn, người ấy không rời khỏi tự thân để
tìm ra nơi đỉnh núi; cũng không phải mở rộng
tâm ra để đón đỉnh núi vào. Vì đã không có
trong ngoài thì làm sao có ra vào? Đối tượng
quán niệm không phải là một đối tượng biệt
lập, chia tách với chủ thể. Chủ thể là một với
đối tượng. Đối tượng là một trong những biểu
hiện nhiệm mầu của tâm thức. Trong ý nghĩa
