Sống thiền
126
vì có những thực thể khác hiện hữu; và vì thế
chúng ta không thể thấy được sự tồn tại riêng
biệt, độc lập của bất cứ thực thể nào.
Nguyên lý này, trong Phật giáo gọi là duyên
khởi. Kinh Hoa Nghiêm diễn đạt mối quan hệ
chằng chịt giữa tất cả mọi sự vật là trùng trùng
duyên khởi, và vì có mối quan hệ ấy nên có thể
đi đến một cách nhìn khái quát về thực tại: một
là tất cả, tất cả là một.
Từ cách nhìn này, chúng ta không còn bị trói
buộc trong các giới hạn của những khái niệm
thông thường, những khái niệm được xây dựng
trên cách nhìn chia tách về sự vật.
Nhưng khi chúng ta nói một là tất cả, điều
đó hoàn toàn không có nghĩa là trong một có
thể hàm chứa được tất cả, mà chỉ có nghĩa là,
qua sự quán chiếu nơi một, chúng ta có thể
nhận ra được tất cả, nhận ra được thực tại toàn
vẹn, bởi vì tính chất của thực tại toàn vẹn được
thể hiện nơi một được quán chiếu đó.
Khi chúng ta thấu triệt được nguyên lý
duyên khởi, khái niệm một và nhiều hoàn toàn
